Makale & Formül

CİLTTE LEKE TEDAVİSİNDE YENİ BİR TEDAVİ SEÇENEĞİ CYSTEAMİNE

Melazma, dermatologlar için terapötik zorluk teşkil eden, yaygın olarak görülen bir hiperpigmentasyon bozukluğudur. Melazma, çoğunlukla yanaklar, alın ve üst dudak gibi güneşe maruz kalan bölgeleri içeren, yaygın, edinilmiş bir cilt bozukluğudur. Melazma her iki cinsiyette de görülür, ancak etkilenenlerin neredeyse yüzde 90'ı kadındır. Özellikle Hispanikler/Latinler, Asyalılar ve Afrikalı-Amerikalılarda daha koyu cilt tiplerinde (Fitzpatrick cilt tipleri IV ila VI) daha yaygındır. Melazmanın başlangıcı, yaşamın ilk on yılında bu sorunu geliştirme eğiliminde olan daha koyu cilt tipleri hariç, ergenlik döneminde veya daha sonradır. Melazmanın başlamasıyla ilgili bir takım tetikleyici faktörler olmasına rağmen etiyolojisi hala bilinmemektedir. Her iki cinsiyette de en önemlileri güneşe maruz kalma ve genetik faktörler iken, kadınlarda hormonal aktivite daha önemli rol oynamaktadır. Ek olarak, stres ve bazı kozmetik ürünler ve fototoksik maddeler içeren ilaçlar bu durumun salgınlarına neden olabilir. Melazma, monoterapiler veya terapi kombinasyonları, çoğunlukla hidrokinon, tretinoin, kortikosteroidler veya azelaik asit içeren sabit üçlü veya ikili kombinasyonlar kullanılarak tedavi edilmektedir. Modifiye Kligman'ın formülü de oldukça etkilidir. UVA ve UVB engelleyici güneş kremleri ile kombinasyon halinde yukarıda belirtilen tedavi rejimleri epidermal melazmada çoğunlukla etkilidir. Doğum kontrol haplarının, kokulu kozmetik ürünlerin ve fototoksik ilaçların kullanımının kesilmesi, UV koruması melazmanın tedavisinde faydalıdır. Kimyasal peeling ve glikolik asit içeren alternatif tedavi, hiperpigmentasyon tedavisinde kullanılan kremlerden sonra ikinci basamak tedavi olarak tanımlanmaktadır. Lazer tedavileri sınırlı etkinlik gösterir ve melazma tedavisinde nadiren kullanılmalıdır. Güneşten kaçınmanın yanı sıra hidrokinon, tretinoin ve kortikosteroid gibi topikal ajanları birleştirmek, yıl boyunca düzenli güneş kremi kullanımı ve hasta eğitimi, tedavisi günümüzde tercih edilen uygulamalardır.

Son zamanlarda ise, sisteamin (cysteamine=merkaptamin) kremi, plaseboya kıyasla umut verici sonuçlar göstermiştir. Topikal %5 sisteamin, melazma tedavisinde etkili olduğu gösterilen bir antioksidan ve tirozinaz inhibitörüdür. Bununla birlikte, bugüne kadar, yüz melazması için topikal performansını hidrokinon ile karşılaştıran sisteamin etkinliği ile ilgili çok az çalışma yapılmıştır.

Sisteamin, insan vücudundaki L-sistein metabolizmasının doğal ürünüdür ve koenzim A metabolizması döngüsü sırasında üretilen biyolojik bir antioksidandır. Tüm memeli hücrelerinde doğal olarak bulunur. Depigmentasyon etkisini melanin sentezini engelleyerek göstermektedir.  Sisteaminin melanin sentezi üzerindeki etkisi henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Sisteamin bir tiyol bileşiğidir ve bu ajanların, melanin biyosentezinde yer alan iki ana enzim olan tirozinaz ve peroksidaz inhibitörleri olduğu bilinmektedir. Son olarak, sisteamin HCL'nin hücre içi glutatyon seviyelerini arttırdığı gösterilmiştir. Sisteamin, mükemmel bir güvenlik profiline ve bilinen antimutajenik, antimelanom ve antikanserojenik etkilere sahip doğal bir moleküldür. Sisteamin HCL'nin yüksek etkinliği göz önüne alındığında, yakın gelecekte hidrokinon gibi mutajenik ve kanserojen depigmentasyon ajanlarının yerini alması olasıdır. Sisteamin HCL, melanositotoksik bir etki yoluyla değil, melanin sentezini inhibe ederek çalışır. Tedavi, güneş ışığının yoğunluğuna bakılmaksızın yılın herhangi bir zamanında yapılabilir. Sisteamin HCL herhangi bir fototipte kullanılabilir ve göz çevresinden kaçınarak tüm yüze ve boyuna (normal cilt dahil) uygulanabilir. Kahverengi lekeler normal cilde göre daha hızlı tepki verir ve tedavi devam ettikçe cilt pigmentasyonu tek tip hale gelir. Lekelerin pigmentasyonunda %77'ye varan azalmanın yanı sıra aktif toksik etki göstermez ve kanserojen değildir.

Sisteamin (cysteamine) krem, güneş ışığının yoğunluğuna bakılmaksızın yılın herhangi bir zamanında uygulanabilir. Tüm cilt fototiplerine uygundur. Hava ile temas ettiğinde, sisteaminin hızlı oksidasyonu, tüpünün yüzeyinde kırmızı bir başlık ve hafif kükürt benzeri bir koku üretir. Bu normal ve zararsızdır. Hamile ve emziren annelerde kullanım için herhangi bir çalışma yapılmamıştır ve bu nedenle sisteamin hamilelik sırasında veya emzirirken kullanılmamalıdır. Sisteamin genellikle çok güvenli olmakla beraber önemli olmayan istenmeyen yan etkileri şunlardır; ciltte kızarıklık, kuruluk veya tahriş. Uygulamadan hemen sonra yanma hissi ve hafif kızarıklık olabilir, ancak genellikle 30 dakika sonra kaybolur. Bu normal bir reaksiyondur ve uygulamanın ilk birkaç gününde olabilir. 6 haftalık sisteamin uygulamasından sonra, cilt tahrişi riski önemli ölçüde azalır ve daha yüksek maruz kalma süreleri genellikle iyi tolere edilir.

Sisteaminin tercih edilmesindeki avantajlar;

• Melazma tedavisinde etkilidir
• Güneşten kaynaklanan lekelere karşı etki
• Postinflamatuar hiperpigmentasyona karşı etkilidir
• Aktif tüm cilt tonlarına uygundur
• Biyouyumludur, iyi tolere edilir ve ışığa duyarlı değildir
• Hassas özellikteki cilt tipi için güvenlidir

Advers reaksiyonlar;

• Isınma hissi
• 30 dakika içinde kaybolan kızarıklık
• Tahriş ve kuruluk

Cilt pigmentini nasıl azalttığına dair teoriler şunları içerir;

• Tirozinaz ve peroksidazın inhibisyonu
• Dopakinon süpürme
• Demir ve bakır iyonlarının şelasyonu
• Artan hücre içi glutatyon

Kontrendikasyonları;

• Hamileler, emziren anneler ve vitiligo hastaları tarafından kullanılamaz

Sisteamin kremin kullanımı;

Sisteamin krem, güneş ışığının yoğunluğuna bakılmaksızın yılın herhangi bir zamanında uygulanabilir. Tüm cilt fototiplerine uygundur. Krem, koyu renkli yüz ve boyun derisine günde bir kez uygulanır. 15 dakika sonra sabun ve ılık su ile yıkanır. Cildi nazikçe kuruladıktan sonra nemlendirici krem ​​sürülür. Tahrişi azaltmak için cilt yıkandıktan en az bir saat sonra uygulanmalıdır. 6 haftalık uygulamadan sonra, kızarıklık veya kuruluk gibi cilt tahrişi belirtileri yoksa maruz kalma süresi kademeli olarak artırılabilir.

6 hafta sonra pigmentasyonda azalma görülebilir. Optimal sonuçlar 8 ila 12 hafta sonra elde edilebilir. Etkilerini sürdürmek için sisteamin kremine süresiz olarak haftada iki kez devam edilmelidir. Güneş kremlerine yıl boyunca kullanılmaya devam edilmelidir. Güneşin yoğunluğu ne olursa olsun ve her cilt fototipinde uygulanabilir. 

Sisteamin krem uygulama yerinde yerel yan etkiler şunları içerebilir;

30 dakika içinde geçen geçici ısınma veya yanma hissi ve kızarıklık görülebilir. Bugüne kadar (Nisan 2017), ciddi bir advers olay bildirilmemiştir.

Sisteamin krem günde 15 dakikalık uygulamadan önce ve sonra yüz yıkanmamalıdır (en az bir saat önce yıkanabilir). Uygulamadan hemen sonra yanma hissi ve hafif kızarıklık olabilir, ancak genellikle 30 dakika sonra kaybolur. Bu normal bir reaksiyondur ve uygulamanın ilk birkaç gününde olabilir. Sisteamin genellikle çok güvenlidir. Diğer topikal ürünlerle eşzamanlı kullanımdan kaçınmak gerekir. Krem oda sıcaklığında saklanmalıdır.

Sisteamin ile yapılan çalışmalar;

Avustralya'da randomize, çift kör, tek merkezli bir çalışma yapılmış, 20 katılımcıya 16 hafta boyunca cysteamine kremi ve hidrokinon kremi verilmiş, sonuç olarak 16. haftada, 14 katılımcının yer aldığı, cysteamine grubunda 5 katılımcı ve hidrokinon grubunda 9 hasta ile çalışma tamamlanmıştır. Tedavi etmek amacıyla oluşturulan, cysteamine ve hidrokinon grupları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildi ve hidrokinon kremi genellikle cysteamine kreminden daha iyi tolere edildi. Bu çalışma sonuç olarak, topikal cysteamine ile topikal hidrokinonun karşılaştırılabilir etkinliğe sahip olabileceğini düşündürmektedir. Bu nedenle cysteamine, topikal hidrokinondan kaçınmak veya farklı bir seçenek isteyen hastalara ve klinisyenlere olası bir alternatif sağlar. Hidrokinon ile karşılaştırıldığında cysteamine kullanan katılımcılarda yan etkiler daha yaygın olmakla birlikte, bunlar hafif ve geri dönüşümlüydü. Bu bulguları desteklemek için cysteamine ve hidrokinonu karşılaştıran daha büyük çalışmalara ihtiyaç vardır.

Yapılan bir diğer çalışmada ise; Kadınlarda yüz melazmasının tedavisinde topikal %5 cysteamine ve %4 hidrokinonun etkinliğini ve güvenliğini değerlendirmek amacıyla 120 gün boyunca hiperpigmente alanlarda her gece %5 cysteamine (CYS) veya %4 hidrokinon (HQ) uygulamasına tabi tutulan yüz melazmalı 40 kadın üzerinde yarı randomize, çok merkezli, değerlendirici-kör bir klinik çalışma yürütülmüştür. Her iki grubun da renkli güneş kremi kullanması gerekti (SPF 50; PPD 19). Denekler, dahil edildiğinde 60 ve 120 günlük tedaviden sonra, melazma ile komşu etkilenmemiş cilt arasındaki kolorimetrik parlaklık farkı değerlendirildi. Global Estetik İyileştirme Ölçeği, standartlaştırılmış fotoğraflar aracılığıyla cildin görünümündeki farkı değerlendirmek için kullanılmış, mMASI skorlarındaki ortalama azalma, 60 günde CYS için %24 ve HQ için %41 (P = 0.015) ve 120 günde CYS için %38 ve HQ için %53 idi (P = 0.017). Fotoğrafik değerlendirme, aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmaksızın her iki grup için %74'e varan iyileşme ortaya koydu (P = 0.087). MELASQoL skoru, 120 gün sonra HQ için daha büyük düşüşe rağmen (P = 0.018) zaman içinde her iki grup için ilerleyici bir düşüş gösterdi. Kolorimetrik değerlendirme, aralarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmaksızın, her iki grupta da ilerleyici depigmentasyon ortaya çıkardı (P > 0.160). Her iki grupta da ciddi bir yan etki tespit edilmedi. Sıklıkları gruplar arasında farklılık göstermese de, cysteamine ile en önemli lokal yan etkiler eritem ve yanma idi (P > 0.170).

Sonuç: Melazma tedavisinde mMASI ve MELASQoL'yi azaltmada hidrokinondan daha düşük performansına rağmen sisteaminin güvenli, iyi tolere edilen ve etkili olduğu kanıtlanmıştır.

Bir farklı çalışmada, Epidermal melazmalı deneklerde modifiye Kligman formülü ve sisteamin %5 kreminin etkinlik, güvenlik ve tolere edilebilirliğinin karşılaştırıldığı randomize çift kör bir klinik çalışmada, (Meryem Kerrabi, Jennifer David, Muhammed Sahebkar ) epidermal melazmalı toplam 50 denek dahil edildi. Deneklere ya %5 sisteamin krem ​​ya da bir MKF (modifiye klingman formülü, %4 hidrokinon, %0.05 retinoik asit ve %0.1 betametazon) verildi. Sisteamin kremi (günde bir kez uygulandı, 15 dakikalık maruziyet) veya MKF (günde bir kez uygulandı, bütün gece maruziyeti) denekler tarafından birbirini takip eden dört ay boyunca kullanıldı. Tedavilerin etkinliği, değiştirilmiş Melazma Alanı Şiddet İndeksi (mMASI) skoru, Araştırmacının Küresel Değerlendirmesi (IGA) ve hasta anketleri aracılığıyla belirlendi.

Bulgular: Olguların ortalama (SD) yaşı sisteamin ve MKF grubu için sırasıyla 34.96 (6.17) ve 35.76 (5.23) idi. 4 ay sonra ortalama mMASI skoru MKF grubunda 7.04 (2.23) ve sisteamin grubunda 6.09 (2.01) idi. Her iki prospektif değerlendirme noktasında (2 ay, 4 ay), mMASI skorundaki azalma yüzdesi, MKF ile karşılaştırıldığında sisteamin krem ​​ile yaklaşık %9 daha fazlaydı ve bu farklılıklar istatistiksel olarak anlamlıydı (sırasıyla P = .005 ve .001).

Sonuç: Sisteamin %5 krem, MKF'ye kıyasla daha fazla etkinlik gösterdi. Bu nedenle, sisteamin %5 kreminin, önemli ölçüde daha iyi tolere edilmesi avantajıyla, melazma tedavisinde MKF'den daha etkili olduğu öne sürülmüştür. 18.09.2022

Kaynak:

1-Melazma tedavisinde hidrokinona kıyasla sisteamin kreminin etkinliğinin değerlendirilmesi: Randomize, çift kör bir çalışma

Jennifer Nguyen ¹, Laura Remyn ², Genç Chung'da ³, Anthony Honigman ⁴, Shima Gourani-Tahrani ⁵, Ilycia Wutami ², Celestine Wong ^5 6, Eldho Paul ⁷, Michelle Rodrigues ^5 8

25.09.2022

Uzm. Ecz. Ahmet Nezihi Pekcan