Makale & Formül

Değerli meslektaşlarım havaların çok ısındığı bu günlerde alerjik rahatsızlıklarla oluşan  yada böcek sokmalarından dolayı sıklıkla karşılaştığımız kaşıntılı deri hastalıklarında reçete edilen bir formülü sizlerle paylaşacağım.

Créme antiprurigineuse

Mentholum …………………. 0,50 g

Lidocaini  hydrochloridum ….0,06 g

Propyleneglycolum …..……..1,00 g

Cremor non ionicus aquosus F.N.V q.s..ad.. 60,00 g

Formülde yer alan maddeler

Menthol-levomentol-Peppermint camphor-2-isopropyl-5-methylcyclohexanol: Karakteristik koku ve tadı olan, kolay akan ya da bir araya gelerek kümelenmiş kristaller halinde bulunan bir tozdur. Renksiz prizmatik veya iğne şeklinde parlak kristaller halinde de bulunabilir. Erime derecesi yaklaşık 34°C'dir. Mentol ıngiliz Farmakopesi (BP)'ye göre suda pratik olarak çözünmez; alkol, eter ve petrol eterinde çok çözünür; sabit yağlar ve sıvı parafinde kolayca çözünür; gliserinde çok güç çözünür. Mentolün günlük kabul edilebilir tahmini alım miktarı 200 µg/kg vücut ağırlığı olarak bildirilmiştir. Antiseptik, cilde uygulandığında soğukluk hissi uyandıran ve hafif analjezik etki gösteren, bu özelliğinden dolayı ürtikere karşı kullanılan bir maddedir. Deri üzerinde kan damarlarını genişleterek serinlik oluşturur ve analjezik etki gösterir.

Lidocain-lignokain-lidocainum; Lidokain yaygın olarak kullanılan bir antiaritmik ve lokal anesteziktir. Lidocain genellikle kaşıntıyı gidermek, yanma veya deri enfeksiyonlarını hafifletmek ve küçük cerrahi işlemlerde veya dişte anestezik olarak kullanılır.

Propylene’e glycol-Metiletilenglikol-Metilglikol-Propilen glikol; Farmasötik preparatlarda değişik amaçlarla kullanılan bir yardımcı maddedir. Kozmetik ürünler için taşıyıcı olarak kullanılır. Nemlendirici özelliği nedeniyle topikal nemlendirici preparatlarda gliserin yerine kullanılır. Propilen glikol cilt ve mukoza membranlarında lokal irritasyon yapabilir. Su, aseton, alkol ve kloroformla karışır; eterde çözünür; sabit yağlarla karışmaz, fakat bazen esansiyel yağları çözer. Serin bir yerde ve hava geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır. Işık ve nemden korunmalıdır.

Cremor non ionicus aquosus; ıyonik olmayan su içeren krem. y/s fazında bir merhem sıvağıdır. Makalenin sonunda bu sıvağın yapılışını göreceksiniz..

Formülün hazırlanışı–(Modus operandi); Menthol ve lidocain önce havan içerisinde ezilerek çözücü ile temas düzeyi genişletilir ve  propylen glikol içerisinde çözülerek  sıvağ ile karıştırılır.

Cremor non ionicus aquosus -iyonik olmayan su içeren krem–Créme aqueuse non ionique

Cera emulsificans cetomacrogolis F.N.V… 15,0 g

Cera liquida …………………………………..10,0 g

Propyleneglycolum ………………………….10,0 g

Acidum sorbicum ……………………………..0,2 g

Aqua  ad …………………………………….100,0 g

Formülün hazırlanışı

Cera emulsifiyan ve cera liquida su banyosunda 70 C derecede eritilir. Diğer taraftan Sorbik asit ise propylenglikol içerisinde eritilir ve sıcaklığı önceden 70 C ye getirilmiş distile su ile karıştırılır. Son olarak içerisinde sorbik asit gibi konservan madde bulunan propilen glikollü distile su fazına yağlı faz (cera emülsifiyan+ cera liquida=cetiol V) kuvvetlice karıştırılarak ilave edilir. Son olarak krem soğuyana kadar karıştırılır.

Değerli meslektaşlarım, krem, pomad ve losyon formunda preparatların etkili olabilmesi için etken maddeleri taşıyan sıvağların kalitesi ve özellikleri çok ama çok önemlidir. Dünyada deri yolu ile vücuda ilaçların verilmesi oral ve intravenöz yola karşı bir alternatif yol olarak tartışılırken ne yazık ki ülkemizde hala lanolin ve vazelin sıvağları ile krem formunda ilaç hazırlamaktan öteye gidemedik. Kuşkusuz ki değişik yapılardaki ilaçların perkütan yoldan verilebilmesi ve yeterli absorpsiyonun sağlanabilmesi için derinin yapısı ve ilaç geçişinde bariyer oluşturan deri tabakalarının özellikleri göz önüne alınmalıdır. ılacın  perkütan  absorpsiyonunun; deriye ait biyolojik faktörlerden, etkin maddeye ait faktörlerden ve taşıyıcıya ait faktörlerden etkilendiği  bilinirken dünyada formülasyon tasarımcıları, etkileyen tüm faktörleri göz önünde bulundurarak ilacın optimum perkütan absorpsiyonunu sağlayan sıvağ formüllerini geliştirme yolunda süratle çalışmaktadırlar.

Değerli meslektaşlarım önümüzdeki haftalarda sıvağların niçin önemli olduğunu ve klasik taşıyıcılar yerine modern sıvağların artık formüllerde yer almasını amaçlayan bir makale yazarak konunun önemine dikkatleri çekmek istiyorum.

Sağlıklı günler dileğiyle…

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com

Tel: (332) 3520657

http://www.majistralformul.com/