Makale & Formül

Değerli Meslektaşlarım; bu hafta çıbanlara karşı antiseptik özellikte, iyot içeren, pomad formunda bir preparatı beraberce inceleyeceğiz.

Rp.

Iodum                        4 g

Cera alba                  11 g

Oleum papaveris    56 g

Adeps lanae             29 g

Formülde yer alan maddeler;

Iode- jodum- ıodum-Iode T.K.: 

ıyot keskin yakıcı kokulu, metalik görünümde, menekşe gri-mor veya grimsi-siyah renkte kolay kırılan pulcuk veya küçük kristaller halinde bulunur. ıngiliz Farmakopesi (BP)'ye göre çözünürlükleri: Alkol ve kloroformda çözünür; gliserolde yavaşça çözünür. Amerikan Farmakopesi (USP)'ye göre çözünürlükleri: Suda 1:3000, alkolde 1:13, gliserolde 1:80 oranında çözünür; kloroform ve eterde serbestçe çözünür; iyodür çözeltilerinde çözünür. Aseton ile yakıcı ve tahriş edici bir bileşik oluşturur. ıyod  güçlü bakterisit etki gösterir. Mantarlar, virüsler, protozoalar ve sporlara karşı etkilidir. ıyot virüsler dahil bütün mikroorganizma türleri ve sporlar üzerinde düşük konsantrasyonlarda bile öldürücü etki gösterir. ıyot cilde uygulandığında yavaş bir şekilde absorbe olur. ödemli deriye sürülmemelidir.

Beyaz balmumu- Cera alba- Wax- Cera flava- Wachs- Cire T.K.;

Arının yaptığı peteklerdir. Erime derecesi 62-66 C dır. Suda çözünmez. Alkol ve eterde kısmen, yağlarda tamamen çözünür. Kloroform, eter, ılık karbon disülfit, sabit ve uçucu yağlarda çözünür. Tatsız, beyaz ya da hafif sarı renkli yaprakçık veya ince granüller halinde bulunur. Beyaz balmumu sarı balmumunun güneşte bırakılmasıyla elde edilir. Seraların sıvağı olarak kullanıldığı gibi pomat ve supozituvarların terkibine girer. Beyaz balmumu 150°C'nin üzerinde ısıtıldığında esterifikasyona uğrar ve asit değeri düşer; erime noktası yükselir. Oksitleyici ajanlarla geçimsizdir.

Papaveris oleum- Poppy-seed oil- Haşhaş bitkisi tohum yağı- Afyon (Papaver somniferum L.) tohum yağı;

Afyon ya da diğer çok bilinen adıyla haşhaş bitkisi (Papaver somniferum L.), Gelincikgiller (Papaver aceae) familyasından bir yıllık bir kültür bitkisidir. çıplak, mavimsi-yeşil renkli yaprakları, beya z veya mor renkli çiçekleri vardır. çok sayıda stamen taşır. Kapsülü yaklaşık 5 cm çapında ve tepede n hafifçe basık küre biçimindedir. Anadolu' da kültürü yapılan iki alt türü vardır. Olgunlaşmamış haşhaş kapsüllerinin çizilmesiyle akan beyaz süt kısa zamanda esmerleşir ve katılaşır. özel bıçaklarla toplanan bu sakız bir araya getirilip yoğrularak Opium yani afyon (opiyum) droğu elde edilir. Bu drog %10-25 oranında afyon alkaloitleri karışımı içerir. Alkaloitler arasında en önemlileri morfin, kodein, noskapin papaverindir. Olgun kapsüllerde %0.18-0.28 kadar morfin bulunur. Afyon bitkisinin tohumlarında alkaloit bulunmaz, fakat %50-60 kadar sabit yağ vardır. Afyon bağımlılık yapan bir drog olduğundan kullanılması yasaktır. Tıpta; analjezik (ağrı kesici), anestezik (uyuşturucu) ve antitussif (öksürük kesici) olarak bu maddelerden yararlanılmaktadır. Haşhaş tohumları gri-mavi, sarı, beyaz, çiğ kahve ve pembe renklerde ola bilmektedir. Türkiye'de en fazla yetiştirilen haşhaşlar sırasıyla beyaz, mavi ve sarı tohumlu çeşitlerdir. üretilen haşhaş tohumlarından bir kısmı çiftçi ihtiyaçları  için  ayrılmakta  geri kalan kısmı ise serbest piyasada işlem görmektedir. Haşhaş tohumunun en önemli özelliği %45–54 yağ ve %20–30 protein içeriğine sahip olmasıdır. Tohum geleneksel olarak gıda amaçlı ekmeklerde ve ezilerek hamur işlerinde kullanılmaktadır. Tohumun preslenmesi ile elde edilen yağ; gıda, kozmetik ve boya sanayinde de kullanılmaktadır. Haşhaş tohumu yağı nadiren alerjik reaksiyonlara neden olur.Bu nedenle tercih edilmektedir ve yüksek oranda linoleik asit içerir.

Lanoline- Graisse de laine- Adeps lanae- Rafine yün yağı- Lanae cera- Lanoleine T.K.;

Lanolin bir pomat sıvağıdır. Topikal farmasötik formülasyonlarda ve kozmetik ürünlerde yaygın olarak kullanılır. Su/yağ tipindeki krem ve pomatların hazırlanmasında kullanılır. Uygun bitkisel yağlarla ya da vazelin ile karıştırıldığında deriden penetre olan yumuşatıcı özellikte kremler elde edilir. Su ile faz ayrımı olmaksızın karışır ve stabil emülsiyonlar elde edilir. Bu özelliğinden dolayı ilaçların absorpsiyonunu kolaylaştırır. Lanolin ağırlığının yaklaşık iki katı su ile faz ayrımı olmaksızın karışır ve stabil emülsiyonlar elde edilir. Koyun yününden elde edilir. Açık sarı renkte ve merhem kıvamındadır. Eter, petrol eteri, kloroform ve kaynar mutlak alkolde çözünür. Emülgatördür. Su/yağ emülsiyonu yapar. Susuz halde kıvamı oldukça serttir. Su ilavesi ile hamurumsu bir yapı oluşur. Cilt tarafından kolayca emilir ve kokusuzdur. Sıvağ olarak kullanılır. Amerikan Farmakopesi (USP)'ye göre erime derecesi 38-44°C arasındadır. USP, 200 ppm'e kadar uygun b ir antioksidan içermesine izin verir. Lanolin'in 10 g'ı en az 20 ml su tutmalıdır. Suda pratik olara k çözünmez; soğuk alkolde az, kaynar alkolde çok çözünür. Benzen, kloroform, eter ve petrol eterinde kolayca çözünür. Saklanması sırasında yavaş bir şekilde otooksidasyona uğrayabilir. Bunun önüne geçmek üzere içeriğine butil hidroksitoluen (BHT) ilavesine izin verilir. Uzun süreli ısıtılması halinde rengi kararır ve hoş olmayan bir koku oluşabilir.

T.K. nin lanolinum adı ile aldığı sıvağ ise; 13 k. Lanolin 3 k. Mayi parafin ve 4 k. Su ihtiva eder. 

Formülün hazırlanması;

Kapaklı bir erlen içerisine haşhaş yağı konur.üzerine ince toz edilmiş hesaplı miktardaki iod ilave edilir ve su banyosunda 50 C⁰ de ısıtılır.Ara sıra çalkalanır. Isıtma işlemine esmer rengin (Nişastalı kağıt ile kontrol) kayboluşuna kadar devam edilir. Bu arada beyaz balmumu lanolin içerisinde eritilerek 40 C⁰ ye kadar soğutulduktan sonra üzerine haşhaş yağı içerisindeki iyot eriyiği ilave edilerek soğuyana kadar karıştırılır.

çıbanlara karşı antiseptik özelliği nedeniyle haricen sürülerek kullanılır.

ıyi bir hafta dileğiyle…

Kaynak;

1- Anonim

2- RxMediaPharma^®2016 ınteraktif ılaç Bilgi Kaynağı.  

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com
Tel: (332) 3520657
http://www.majistralformul.com/