Makale & Formül

Değerli Meslektaşlarım "Hemoroid Hastalığı" toplumun %50 nüfusunu etkileyen, erkek ve kadınlarda görülen bir durumdur. Hemoroid hastalığı bir tabu olarak görüldüğünden sıklığı düşünülenden daha fazladır. Bu makalemde Hollanda Milli Formüleri (FNA)'den  çevirdiğim bir formülü beraberce inceleyeceğiz.  Formüle  geçmeden önce hastalıkla ilgili bilgilerimizi hatırlayalım.

Hemoroid hastalığı alt rektum veya anüs (makat) toplardamarlarının şişmesi ve enflame olmasıdır. Bu durum tuvalet yapılırken aşırı ıkınma ve zorlama sonucu oluşabilir.

Hemoroidal  DAMAR yastıkcıkları herkeste bulunur ve makat toplardamarlarının anüsün (makat) tam olarak kapanmasına yardımcı olur. Ancak bu yastıkcıklar genişler, sarkarsa şikayetlere ve sorunlara neden olur. Bu duruma Hemoroidal hastalık denilir. Bu durum özellikle zayıf hemoroidal doku içindeki damarlara baskı olduğu durumlarda daha da belirgin olur. Hemoroid damarlarının enflame olup şişmesi durumunda hemoroidler sorun olmaya başlar.

Kaşıntı, yanma, ağrı, hassasiyet, kanama başlıca şikayetlerdir. Bu durum tuvalet yapılması sırasında ıkınmalarda daha belirgin hal alır. Hemoroid oluşumunu artıran faktörler: şişmanlık - obezite, yanlış beslenme, uzun süren kabızlık, gebelik, anal ilişki. Anal fissür: Makat arka veya ön tarafında makat duvarının yani makatın son kısmının yırtılması, çatlaması, ince bir yara halini almasıdır. Bu durumda; zaman zaman oluşan kanamalar ve en önemlisi tuvalet yaparken oluşan şiddetli ağrılar, kaşıntı ve huzursuzluk şikayetlerine neden olmasıdır. Kabızlık ve ıkınmalarla yapılan tuvaletler bu şikayetleri artırır. Anal fissürler anal kanal (makat) da bir çizik şeklindeki yırtık ve ince çatlak şeklindeki yaraya denilir. şikayetler benzer olduğundan dolayı fissür hastalığı sıklıkla ve yanlışlıkla hemoroid hastalığı ile karıştırılır. Makatta Fissür oluşan kişilerde tuvalet yapılması sırasında şiddetli ağrı, kaşıntı, yanma olur. Fissür makattaki çatlak veya yırtık olduğundan makattan dışarıya sarkan ve şişen meme gözlenmez.
 
Sık görülen iki tip Hemoroid vardır.
ıç Hemoroidler : Normalde anüs(makat) iç kısmında bulunur.
Dış Hemoroidler : Makat(anüs) dış kısmında bulunur. ıç hemoroidler makat içinde bulunduğundan daha az ağrı hissi verir, hastalık ilerlemedikçe dış kısımda fark edilmezler. Dış hemoroidler daha belirgin şikayetlere neden olurlar ve daha çabuk fark edilirler.
Hemoroid hastalığı oldukça rahatsızlık veren bir hastalık olmasına rağmen, hayatı tehdit edici bir durum değildir. Hemoroid şikayetleri bir kaç gün içinde kaybolur ancak daha kötü bir şekilde tekrar edici hastalıktır.

Hemoroid hastalığını önlemek veya tekrar etmesini-nüksünü önlemek  için sağlıklı bir yaşam sürmenizi, lifli gıdalardan zengin türlü yiyecekleri tercih etmenizi, spor-egzersiz yapmanızı, tuvalet hijyeninize ve alışkanlıklarınıza dikkat etmenizi öneririz.

Rp

Benzocainum                       2 g

Butylis aminobenzoas         2 g

Tanninum                            10 g

Adaps lanae                        20 g

Vaselinum flavum               66 g

Formülde yer alan maddeler

Benzokain- Anesthesine- Benzocaina- Anaesthesinum:

Benzokain kısa etki süreli ester tipi bir lokal anesteziktir. Benzokain renksiz veya beyaz kristaller ya da beyaz, kokusuz kristalize toz halde bulunur. Erime der ecesi 88-92°C arasındadır. ıngiliz Farmakopesi (BP)'ye göre çözünürlükleri : Suda çok hafif çözünür ; alkol, kloroform ve eterde serbestçe çözünür. Amerikan Farmakopesi (USP)'ye göre çözünürlükleri: Suda 1:2500, alkolde 1:5, kloroformda 1:2 ve eterde  1:4 oranında çözünür ; seyreltik asitlerde çözünür ; badem yağı ve zeytin yağında 1:30 ile 1:50 oranında çözünür. Benzokain ve tetrakain'in temas alerjisi oluşturma olasılığı diğer lokal anesteziklere göre daha fazladır. Benzokain deriye sürülerek uygulanır.  Uygulandığı yerden minimal düzeyde absorbe olur ; bu nedenle istenmeyen sistemik yan etkileri göreceli olarak azdır. Etkisi hızlı başlar ve 1 dakika içinde görülür. Etki süresi  15-20 dakika kadardır. Benzokain karaciğerde metabolize olur. Metabolitleri  böbreklerden atılıma uğrar.

Butylis aminobenzoas:

Antibakteriyeldir. Sarı renkli bir toz görünümündedir. Suda çözünmez, ışığa ve havaya karşı hassas olup, butil 4-aminobenzoat, bir aminofenil ester türevidir.

Tannik asit - Gallotannic acid –Tanninsäure – Tanen :

Sarımsı-açık kahverengi bir tozdur. Hafif karekteristik kokuludur. Suda 1 g/0.35 ml oranında çözünür. Erime noktası yaklaşık 210⁰C 'dir. Tanen/tannik asit normal kullanım ve saklama koşullarında stabildir. Hava ve ışığa maruz kaldığında kararır. Ağır metal tuzları, güçlü oksidanlar, kireç suyu, albumin, jelatin ve alkaloitlerle geçimsizlik gösterir. Hava ve ışıkla temas ettirilmemeli, toz halinde dağılmasından kaçınılmalı ve geçimsiz olduğu maddelerle bir arada bulundurulmamalıdır. Tıpta damarları ve mukozayı büzücü etkilerinden dolayı bademcik, farenjit, basur ve bazı deri hastalıklarında kullanılır. Tanen çözeltileri asidiktir ve astrenjan tatları vardır.

En önemli elde edildiği kaynak mazı meşesidir. Meşe palamudunda da bol miktarda bulunan tanenler aynı zamanda, antiseptik bileşiklerdir. Tannik asit, bitkinin sıcak suyla ekstrakte edilmesiyle (çayın demlenmesi gibi) suya çekilir. Bundan sonra çözelti buharlaştırmaya tabi tutulur ve katı halde tanen (veya tannik asit) elde edilir.

Sentetik tannik asitler egzama tedavisi kapsamında çeşitli preparatlar içinde bulunurlar.

Lanoline-Graisse de laine-Adeps lanae-Rafine yün yağı-Lanae cera-Lanoleine T.K.

Koyun yününden elde edilir. Açık sarı renkte ve merhem kıvamındadır. Eter, petrol eteri, kloroform ve kaynar mutlak alkolde çözünür. Ağırlığının iki misli su alır. Emulgatördür. Su/yağ emülsiyonu yapar. Susuz halde kıvamı oldukça serttir. Su ilavesi ile hamurumsu bir yapı oluşur. Ağırlığınca su emer. Cilt tarafından kolayca emilir ve kokusuzdur. Sıvağ olarak kullanılır.

T.K. nin lanolinum adı ile aldığı sıvağ ise 13 k. Lanolin 3 k. Mayi parafin ve 4 k. Su ihtiva eder.  

Vaseline-Vaseline blanche:

Beyaz vazelin olarak bilinen yumuşatıcı özellikte bir merhem sıvağıdır. Deriden kolayca absorbe olmaz. Sarı vazelinin beyazlatılması ile elde edilir. Kokusuz ve tatsızdır.

Formülün hazırlanması

Toz formunda olan Benzocainum, Butylis aminobenzoas ve Tanninum havan içerisinde ezildikten sonra sıcak su banyosunda eritilmiş olan bir kısım vazelin ile karıştırıldıktan sonra geri kalan lanolin ve vazelin ile homojen olana kadar karıştırılırak preparat sonlandırılır.      

Bu formüle arzu edilirse; anal bölgede kaşıntı ve ağrıyı dindirmek için,

% 5 oranında çinko sülfat (büzücü, astrenjan amaçlı);
% 3 oranında lidokain  (ağrı ve kaşıntı giderici amaçlı);

% 1 oranında hidrokortizon (kaşıntı ve inflamasyon giderici amaçlı),

ilave  edilebilir.

ıyi bir hafta dileğiyle…

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com
Tel: (332) 3520657
http://www.majistralformul.com/