Makale & Formül
Psoriazis
Tırnakta Sedef Tedavisi
Değerli Meslektaşlarım bu hafta tırnaklarda görülen sedef hastalığının tedavisinde kullanılan formülü sizlerle paylaşacağım. Portekiz’de eczanelerde hazırlanan bu formülü beraberce incelemeden önce tırnaklarda görülen sedef hastalığını kısaca hatırlayalım.
Tırnak sedefi; Tırnak psoriazisi, Psoriatik tırnak: Bazı sedef hastalarında tırnaklar da etkilenebilir. Bu durum, sedef hastalığı olanlarda % 10-78 oranda rastlanır. Tırnak sedefi, vücudun başka bölgelerine yerleşmiş sedef lezyonları ile birlikte görülebileceği gibi sadece tırnaklarla da sınırlı olabilir. Eğer sedef hastalığı sadece tırnakları etkilemişse ve deri yaraları mevcut değilse tanı koymak zordur. Sedef hastalığında el tırnakları %50, ayak tırnakları %35 oranında tutulur. Tırnaklarda toplu iğne başı büyüklüğünde çukurcuklar, tırnakta kalınlaşma ve altında kalın pullanma, tırnağın uç kısmının tırnak yatağından ayrılması, sarı veya kahverengi renk değişiklikleri görülebilir. Tırnaklarda çukur veya çizgi şeklinde kabartılara neden olabilir. Tırnak psoriazisini artıran faktörler arasında, uzun tırnak, protez tırnak, kutikulayı koparmak, tırnak altındaki debrisi (Döküntü, yıkıntı, atıklar.)kaldırmak, irritanlar ve mantar enfeksiyonları sayılabilir. Psoriatik tırnak, hem hasta hem de hekim açısından sıkıntılara sebep olan, tedavisi oldukça güç ve inatçı bir sedef formudur. Tedaviye başlamadan önce sedef tırnağının mantar tırnağından ayırıcı tanısı yapılmalıdır.
Rp.
|
5-florourasil % 2 Klobetasolpropiyonat % 0,05 propilen glikol qsp 30 g |
|
|
Formülde yer alan maddeler 5- Flourouracilo- Florourasil- Fluorouracilum- WR 69596; Florourasil beyaz ya da beyaza yakın renkte, pratik olarak kokusuz kristalize bir tozdur. Suda az çözünür; alkolde hafifçe çözünür; kloroform, benzen ve eterde pratik olarak çözünmez. %1'lik çözeltisinin pH'sı 4.5-5.0 civarındadır. Enjeksiyonluk çözeltisinin pH'sı USP'ye göre 8.6-9.4 ve BP'ye göre ise 8.5-9.1 arasında değişir. Florourasil (5-FU) antimetabolit olarak etkinlik gösteren, florlu pirimidin türevi döneme özgü bir antineoplastiktir. Florourasil genelde intravenöz yoldan uygulanmakla birlikte, ciltteki malignan keratoz olgularında topikal olarak da uygulanmaktadır. Florourasil FDA tarafından 1962'de onaylanmıştır. FDA, Ekim 2000'de 5-FU'nun mikrosünger tip ilaç taşıyıcı sistem (microsponge delivery system) halinde hazırlanan yeni bir krem formunu onaylamıştır. Bu yeni topikal uygulama sistemi florourasil'in sürekli salıverilmesini sağlayarak günde bir kez uygulamaya olanak vermektedir. Topikal olarak % 1-5 lik oranda formüllerde yer almaktadır. 5-Florourasil antimetabolit etkisi olan bir sitostatik ajandır. Nükleik asitlerde bulunan Timin (5-metilurasil) molekülüne olan yapısal benzerliği nedeniyle, timin'in oluşumunu ve kullanımını engeller. Böylece hem DNA hem de RNA sentezini inhibe eder. Senil, aktinik ve arenik formlar dahil keratozlar, keratoakantoma, Bowen hastalığı, yüzeyel bazal hücreli karsinom vakalarında kullanılmaktadır. Uygulanan alanda belirgin inflamatuvar cevap alınıncaya ve tercihen pre-malign durumlarda bazı erozyonlar görülünceye kadar tedaviye devam edilmelidir. Topikal steroid kullanılarak şiddetli rahatsızlık yatıştırılabilir. Gebelik sırasında ve emziren annelerde kullanımı kontrendikedir. Bebeklerde kullanılmamalıdır. çocuklarda kullanımının etkinliği ve güvenliliğine ilişkin veri bulunmamaktadır. Dihidropirimidin dehidrojenaz enzim eksikliğinde kullanılmamalıdır. Dihidropirimidin dehidrojenaz (DPD) enzimi, 5-Florourasil yıkımında önemli rol oynamaktadır. Bu enzimin eksikliği, inhibisyonu veya etkisinin azalması sonucunda 5-Florourasil birikimi görülebilir. Sadece haricen kullanım içindir. Yan etkiler: çok yaygın: Eritem, enflamasyon, yanma hissi, iritasyon, ağrı, kaşıntı, Yaygın: Kanama, erozyon, kabuk oluşumu, Yaygın olmayan: Dermatit, ödem, ülser olarak sıralanabilir. Klobetazol propiyonat- Clobetasol propionate- Clobetasol 17alpha-propionate; Klobetazol propiyonat krem-beyaz renkte kristal yapıda bir tozdur. Pratik olarak suda çözünmez; alkolde az çözünür; aseton, dimetilsülfoksid, kloroform, metil alkol ve dioksanda çözünür; eterde hafifçe çözünür. Klobetazol topikal olarak uygulanan, sentetik florlu bir kortikosteroiddir. Kortikosteroide cevap veren orta ve şiddetli dermatozların ve psöriyazisin neden olduğu enflamatuvar ve prüritik belirtilerin tedavisinde kullanılır. Klobetazol en güçlü topikal kortikosteroiddir ve sadece kısa süreli tedavide kullanılır. Tüm topikal kortikosteroidler gibi klobetazol de antienflamatuvar, antiprüritik ve vazokonstriktör etki gösterirler. Klobetazol topikal olarak krem, jel, pomat veya topikal solüsyon olarak uygulanır. Klobetazol propiyonat 30°C'nin altındaki oda sıcaklığında ve hava geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır. Işıktan korunmalıdır. Propylene’e glycol- Metiletilenglikol- Metilglikol- Propilen glikol; Farmasötik preparatlarda değişik amaçlarla kullanılan bir yardımcı maddedir. Kozmetik ürünler için taşıyıcı olarak kullanılır. Nemlendirici özelliği nedeniyle topikal nemlendirici preparatlarda gliserin yerine kullanılır. Propilen glikol cilt ve mukoza membranlarında lokal irritasyon yapabilir. Su, aseton, alkol ve kloroformla karışır; eterde çözünür; sabit yağlarla karışmaz, fakat bazen esansiyel yağları çözer. Serin bir yerde ve hava geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır. Işık ve nemden korunmalıdır. Kullanılışı Tırnak üzerine ve etrafına günde iki kez uygulayın. Kurumaya bırakın. Uygulamadan sonra en az 2 saat boyunca ellerin yıkanmaması gerekir. ıyi bir hafta dileğiyle…
Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan |
