Makale & Formül

Dithranol 75 yılı aşkın bir süredir tedavide kullanılmaktadır. Bu makalemde Belçika Farmakopesi'nde (Belgische Farmacopeecommissie) yer alan Dithranol’ün psoriasis tedavisindeki etkilerini beraberce inceleyeceğiz.

Bu madde etkisini, epidermisin mitotik hızını azaltarak gösterir. özellikle de, enzimlerin metabolizma inhibisyonu  sonucunda  lökositlerin infiltrasyonunu azaltarak keratini normalleştirmiş olur. Ditranol’ün topikal kullanımı, hala kortikosteroidlere  göre  daha uzun remisyon dönemleri sunan, etkili ve güvenli bir tedavi olarak kabul edilir.

Endikasyonları

Dithranol esas olarak sedef hastalığının  topikal tedavisi  için reçete edilir. Tek başına ya da;  katran ürünleri, salisilik asit, UV-B ve UV-A ile kombinasyon halinde de kullanılabilir. Siğillerin tedavisi için de, hidrofilik merhem ya da kolodyon  şeklinde, salisilik asit ile kombinasyon halinde kullanılmaktadır.

KONTRENDİKASYONLARI

Dithranol veya preparatın bileşenlerinden herhangi birine aşırı duyarlılık sonucunda; akut döküntü, püstüler psoriasis, iltihaplı cilt rahatsızlıkları görülebilir.

YAN ETKıLERİ

Dithranol’e bağlı tahriş sonucunda dermatit görülmektedir. Alerji nedeniyle kontakt dermatit nadirdir. Ayrıca, kabarma döküntü bildirilmiştir. Dithranol  fotoalerjik sensitivite veya fotoalerjiye neden olabilir. Diğer ilaçlarla(örneğin, oral hipoglisemik ilaçlar, tiyazid diüretikler, sülfonamidler, tetrasiklinler, fenotiyazinler, griseofulvin, methoxsalen gibi) birlikte kullanımı bu istenmeyen etkilere yol açabilir. Bu yan etkiden kaçınmak için tedavi (10-30 dakika) azaltılabilir.

ÖNLEMLER

Cinsel organlar, deri kıvrımlarına ve  yüze uygularken ciddi cilt tahrişi riskine karşı  dikkatli olunması tavsiye edilir. Gözler  ve mukoza ile temasından kaçınılmalıdır. Dithranol’ün  kornea ile teması sonucunda, şiddetli konjunktivit, keratit ortaya çıkabilir. Doz aşımı çok ciddi tahrişe neden olabilir. Dithranol  uygulanmasından önce eldiven kullanımı önerilmelidir. Eldiven kullandıktan hemen  sonra çıkarılmalı ve eller iyice yıkanmalıdır. Dithranol  deri, saç ve  giyim eşyalarını  boyayabilir. Cildin bu kahverenge  boyanması  zararsızdır ve yavaş yavaş epidermisin rejenerasyonu sırasında kaybolur. Giysi ve yatak lekelerinin temizlenmesi  daha problemlidir. Kumaş izin veriyorsa, lekeler, sodyum hipoklorit (örneğin, çamaşır suyu) ihtiva eden ürünlerle temizlenebilir. Bazı plastikler  dithranol paketlenmesi için kullanılamaz.

GEBELİK VE EMZıRME

Gebelik sırasında güvenli kullanımı tespit edilmemiştir. Gıda ve ılaç ıdaresi (FDA)'ya göre hayvan fetus üzerinde dithranol  zararlı etki gösterir. Bu yan etki nedeniyle kullanımı risk yarar ilişkisi çerçevesinde doktor tarafından değerlendirilmelidir. Geniş yüzeylerde uygulanmasıdan  hamile kadınlarda kaçınılmalıdır. Emzirme ile ilgili spesifik çalışma sonuçları mevcut değildir.

KULLANIM şEKLı VE KULLANIM ıçıN TALİMATI

Sedef hastalığı tedavisinde %0.10 dithranol ihtiva eden  bir merhem ile başlanır. Daha sonra %1'e kadar yüksek konsantrasyonlara geçmek gerekmektedir. %2-3  dithranol içeren merhemlerin, cilt tahrişi riskini göze alarak tedavi sürelerini en fazla 10-30 dakika (kısa temas tedavi) ile sınırlamak gerekir. Tedavi genellikle 3-5 hafta sonra gerçekleşir.

PRATıK öNERİLER

Kahverenkli  bir merhem artık etkili bir kıvama geldiğini gösterir. Dithranol ışığa karşı duyarlıdır. Sonuç olarak, alüminyum tüpler ditranol için uygun ambalaj formlarıdır. Plastik tüplere tercih edilirler. Dithranol, özellikle düşük dozda  iyi bir stabiliteye sahip değildir.

Bu preparatlar, 2 °C ile 8 °C arasında bir sıcaklıkta muhafaza edilmelidir.  Formül hazırlanırken işlemlere ara verilmemeli çalışmalar kesilmemelidir. Laboratuvar çalışmalarında ameliyat eldiveni ve gözlük ile çalışanların kendilerini koruması  gerekir. çalışma sonrası laboratuvar bankosu  ve malzemeler yüzey aktif temizleyicilerle dikkatli bir şekilde temizlenmelidir. Atık ürünler  ile ne insanlar ne de hayvanlar temas etmemelidir.

TEDAVİDE GALENıK FORMLAR

Dithranol sulu ortamlarda instabil iken yağlı galenik formlarda(örneğin, beyaz vazelin gibi) iyi bir stabiliteye sahiptir. Bu çok yağlı taşıyıcı maddeler, ancak, tipik olarak kötü hastalar tarafından kabul edilir. Dithranol, genellikle %1 salisilik asit içeren lipofilik pasta şeklinde reçete edilir. Bu lipofilik merhemler daha iyi tolere edilir. %1 bir konsantrasyonda salisilik asit keratolitik bir aktiviteye sahiptir. Diğer yandan, formüle  çinko oksit pasta ilavesi dithranolün  bozunmasına engel olur.

Genellikle, merhem sağlıklı cilde uygulanmamalı, hastalıktan etkilenen cilt üzerine tatbik edilmeli ve günde bir kez(tercihen akşam) sürülmelidir. Sağlıklı cilt beyaz vazelin ile korunabilir. öngörülen süre sonunda(örneğin gecede 10 dakika olsun) uygulanan merhem  bir asidik sabunla banyo veya duş yapılarak ertesi güne bırakılmadan  yıkanmalıdır. Dithranol sedef hastalığında saçlı kafa derisi üzerinde kullanım için endike değildir. Dithranol, 0.10%  ila 1% oranlarında lipofilik pasta ve merhem formunda reçete edilmektedir.

1,8-dihydroxyanthrachinon (danthron) stabilitesi; kararsız moleküller taşıdığından, oksitlenebilir karakterde olup  bozunma ürünleri meydana getirir. Dithranol bozulması; özellikle 5 den daha yüksek bir pH'da, oksijen, ışık ve  sulu ortam gibi faktörler ile kolayca bozulabilir.

Dithranol (hidrofobik merhem% 0.10, % 0.25, % 0.50 veya % 1)

ENDİKASYONLARI

Kronik veya subakut sedef hastalığının lokal tedavisinde kullanılır. Tedavide  genellikle konsantrasyon hastanın toleransına bağlı olarak, %1 oranına kadar yükseltilir. Burada tedaviye %0.10 konsantrasyonunda  hidrofobik özellikte bir merhem ile başlanır. Daha sonra  konsantrasyonları  0.10%,  0.25%,  0.50%  veya 1%'e kadar yükseltilir.

BİLEşıM

Rp/

Dithranol  0,110g/ 0,275g/ 0,550g/ 1,10g*

Vloeibare paraffine                      30g

Witte vaseline q.s. ad                  100g

Vloeibare  paraffine ; sıvı parafin

Witte vaseline ; beyaz vazelin

Olduğunu hatırlamalıyız.

HAZIRLAMA  YöNTEMı

Havan içerisinde tek aktif madde olan dithranolün üzerine sıvı parafin azar azar ilave edilir. Sonra beyaz vazelin ilavesiyle 100 g’a tamamlanır. Homojenize bir preparat elde edilene kadar havanda karıştırılır.

DEPOLAMA

2⁰ C ve 8⁰ C arasında bir sıcaklıkta gerçekleştirilir.

RAF öMRü

2 ay

SINIRLI öMRü

2 ay

ANALİTİK STANDARTLAR

% 90 reçete analitik standartlara rağmen -110%, hidrofobik merhem dithranol öngörülen miktarın en az % 90 ve maksimum 115% 'ini içermelidir.

Yorumlar

Herhangi bir şekilde metal ve ısı üretimi ile temastan kaçının.

Devam edecek.

ıyi bir hafta dileğiyle…

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com
Tel: (332) 3520657
http://www.majistralformul.com/