Makale & Formül

Değerli meslektaşlarım bu bayram haftasında sizlerle gerçek bir hikayeyi paylaşayım istedim.

Hikayemizin baş kahramanı William Martindale 1840-1902 yıllarında  ıngiltere’de yaşamış bir Eczane Eczacısı. ısterseniz hikayemize başlamadan önce gelin o yılları kısaca bir hatırlayalım.

Osmanlı imparatorluğu Rusya ile Kırım savaşına hazırlanıyordu. Büyük Britanya tahtında ise ıngiltere için "üzerinde Güneş Batmayan ımparatorluk" sözünü sarfeden Kraliçe Victoria oturmakta. Kraliçe Victoria dönemi ıngiltere'nin küresel üstünlüğünün doruk yıllarını temsil etmektedir. Dalgalara hükmeden yenilmez donanması ve endüstri devrimini başlatan ülke olarak ıngiltere bu yıllar süresince dünyanın dört bir yanına yayılmıştır. Dünyada ıngiltere'nin sözü dinlenmeden alınabilecek hiç bir politik karar yoktu. Bu dönemde ıngiltere Afrika’nın yaklaşık yarısını ve neredeyse tüm Okyanusyayı sömürgeleştirmis, Kraliçe Victoria  Hindistan’ı tamamen merkezi hükümetine bağlamış daha çok para kazanabilmek için afyon savaşları yapmış tarihin belki de en büyük uyuşturucu tüccarı kraliçesi unvanına sahip bir nevi ‘drug queen’ olarak tarihe geçmiş. 1861 yılında Victoria hayatında ikinci bir büyük dönüm noktası yaşadı, delicesine sevdiği kocası, bir köy evine yaptığı ziyaret esnasında tifüs kaparak öldü. Victoria'nın acısı öylesine büyük oldu ki tam üç yıl halka görünmedi ve 1866 yılına dek parlamento açılışlarına katılmadı. Kendisini tamamen hayattan soyutlamıştı. üzerine, ölümüne dek siyah matem elbiselerinden başka şey giymedi; kocasının anılarına öylesine anormal bir saplantı geliştirmişti ki yatağının başucunda prensin elinin bir kalıbını bulunduruyor; Albert sanki hayattaymış gibi onun elbiselerini düzenli olarak temizletip odasına koyduruyordu. Kendini tecrit etmesi bu anormal davranışlarının söylentileriyle birleşerek halk nezdinde ki itibarına büyük zarar verdi. Bugünkü doom cookie'lerin iç etekleri, siyah aksesuarları hep onun eşine duyduğu sevgi yüzünden yıllarca yas tutması sayesinde kazanılmış olduğu söylenir. 1901 yılında Victoria öldüğünde dünya haritasının neredeyse 1/3'ü ıngiltere’nin renklerine boyanmıştı. şimdi o dönemi hatırladıktan sonra hikayemizin başına geri dönelim.

Hatırlarsanız  William MARTİNDALE için hikayemizin baş kahramanı demiştik. Aslında yaşantısı tam anlamıyla bir başarı öyküsü. Martindale eczanesinde mütevazi bir çalışma içerisinde günlerini geçirirken birden kafasında bir şimşek çakar. Yılların verdiği meslek tecrübesi ve bilgi birikimiyle bir farmakope yazacaktır. Düşünsenize British Farmakope gibi Eczacılık biliminin en önemli kaynaklarından birisini hafife alan ve yeterli görmeyen ve daha iyisini yazmaya karar veren çılgın bir eczane eczacısının aldığı karardı bu. British Farmakope’nin Ekstrasını yazmak… Ve bu düşüncesini 313 sayfayı bulan ilk basımıyla gerçekleştirip 1885 tarihinde 4. baskısında sayfa sayısına 4160’a ulaşmıştı. Martindale EXTRA FARMAKOPE yada MARTİNDALE FARMAKOPE’si adını verdiği eserini yazmaya karar verdiğinde bu fikrinden dolayı alaya alınmış, küçümsenmiş ve de acımasızca eleştirilmişti. Ancak o çılgın ama bir o kadar bilgili Eczacı hiç yılmamış, araştırmalarını yıllar içerisinde oluşan bilgi ve tecrübeleriyle birleştirip sonunda 29.baskısını yapan EXTRA FARMAKOPE isimli eserini ortaya çıkarmıştır. ıngiltere Kraliyet Ailesi bile bir zamanlar alaya alınan bu çılgın Eczacıyı zaman zaman saraya davet edip Kraliçe Victoria ile görüştürüp hastalıkların tedavisinde bilgisine başvurmuştur.

Martindale mesleki başarısını ne yazık ki özel hayatında gösterememiş. Kimi tarihçilere göre aşırı beyin yorgunluğundan kimi tarihçilere göre de gizli bir gönül ilişkisinden girdiği ruhsal bunalımın sonucunda siyanür içerek hüzünlü bir şekilde hayatına son vermiştir. Martindale yedi çocuklu bir ailenin oğludur. Kendisinin ise dört çocuğu olmuştur. çocuklarından ikisi eczacı olup ölümünden sonra çalışmalarını eczacı olan oğlu William Harrison Martindale yürütmüştür. Martindale’nin anısı önünde saygıyla eğilirken bugün yazdığı EXTRA FARMAKOPE’nin  dünyada çeşitli dillere çevrildiğini ve referans bir eser olarak hala geçerliliğini koruduğunu hatırlatmak isterim.

Değerli meslektaşlarım aslında bir Eczane Eczacısının başarı öyküsü olan bu gerçek yaşanmış hikayeyi sizlerle paylaşırken Martindale’nin başarısını oluşturan iklimden ne kadar uzak olduğumuzu bir an düşünmeden geçemedim. Martindale 4160 sayfayı bulan ve bugün bile bilim çevrelerince ciddi bir referans olarak kabul edilen  EKSTRA FARMAKOPE’nin son baskısını yazdığında takvimler 1885 tarihini göstermekteydi. Bu gün ise takvimler 2014 ü işaret etmekte… Bir asırdan fazla bir süre geçmiş ve bu  ülkenin eczacıları olan bizler bırakın Farmakope yazmayı mevcut Farmakopelerin sayfasını çevirmekten uzak MEDULA ECZACILIĞI’nın labirentlerinde kaybolmuş durumdayız. Biz eczacılara  bunu layık görenlerin kulağına fısıldamak istiyorum….

Martindale’yi bilir misiniz!!!

ıyi bayramlar dileğiyle...

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com
Tel: (332) 3520657
http://www.majistralformul.com/