Makale & Formül

Değerli Meslektaşlarım,

Bu hafta Fransa da Eczacılık fakültelerinde öğrenim gören öğrencilerin laboratuvar ders kitaplarında yer alan ve hiperkeratos’da kullanılan bir formülden bahsedeceğim.

Değerli meslektaşlarım Fransa’da Eczacılık fakültelerinde öğrenim gören öğrenciler için hazırlanmış (CAHIERS DU PREPARATEUR EN PHARMACIE) isimli kitaptan çeviri yaparken özellikle formüllerde Latince kelimeler çokça yer aldığı için çeviri yaparken hiç zorlanmadım. ışte her zaman savunduğum "mesleki dilimizin mutlaka LATİNCE olması gerekir ve bizim kişisel çabalarımızla da olsa bu dili yaşatmalıyız" savının burada ne kadar önem kazandığını sizlerle paylaşmak istedim.

Ben makalelerimde Latince kullanmaya özen gösteriyor ve bazen eleştiriler alıyorum. özellikle kullandığım ve yaşamasını arzu ettiğim bu meslek dili bizim "Evrensel Eczacılık" anlamında işimizi kolaylaştıran ve  iletişim kurmamızı sağlayan en önemli etkenlerin başında gelir. Fransa’da yayınlanan bu kitapta da bu hassasiyeti görmek beni fazlasıyla mutlu etmiştir. Aşağıdaki formülü kitapta yer aldığı gibi yazıyorum. Formülde yer alan  maddelerin ismi Latince yazıldığı için etken madde ve yardımcı maddeler  sanırım kolayca, tercümeye gerek kalmadan anlaşılacaktır.

CRE’ME CONTRA LES HYPERKERATOSES (Hyperkeratosa karşı krem)

Rp.

Ur’ee ……………………………20,00 g

Vaseline ……………………… 25,00 g

Cire blanche …………………… 5,00 g

Lanoline …………………………20,00 g

Eau purifi’ee ………………………  qsp.

Formüle geçmeden önce isterseniz hiperkeratoz hastalığını kısaca inceleyelim.

Keratosis; Epidermis de boynuzsu tabakanın keratanizasyon bozukluğu nedeniyle aşırı büyüme ve kalınlaşmasına bağlı bir lezyon oluşumudur.

Keratoz pilaris (KP, ayrıca foliküler keratoz, liken pilaris veya tavuk cilt) bu deri hastalığında ortak belirti ciltte kaba, biraz kırmızı, darbe görünümü ile karekterizedir. En sık kolun arka ve dış tarafı (ön kol da etkilenebilir) görünür. Ayrıca uyluk , eller , ve üst bacaklarda da görülebildiği gibi, kalça dışında, ya da herhangi bir vücut parçası tüysüz deri (ayak avuç içi veya ayak tabanı) gibi, lezyonlara da sıkça rastlanmaktadır.  

Dünya da yetişkin nüfusun ergen çağındaki gençlerde %40-50 oranında görülmektedir. Kadınlarda erkeklere göre daha sık rastlanmaktadır.    

Keratin deride oluşan doğal bir proteindir. ınsan vücudu herhangi bir nedenden dolayı aşırı üretir ise keratoz pilaris adını verdiğimiz hiperkeratinizasyon oluşur.

Tedavide nemlendiriciler başta olmak üzere; üre, laktik asit, salisilik asit yada topikal retinoidler kullanılmakla beraber bu tedavilerin etkinliği sınırlıdır ve daha etkili tedaviler için araştırmaya ihtiyaç vardır.

Formülümüze dönecek olur isek;

üre-urea-carbamid-karbamid; Sinonimleri ile tanınır. Renksiz, şeffaf, hafif hidroskopik (Higroskopi, genel kimyada herhangi bir maddenin içinde bulunduğu ortamdaki su moleküllerini difüzyon veya çeperinde yoğunlaştırma yöntemi ile azaltabilme yeteneğine verilen isimdir.) kokusuz veya çok hafif kokulu prizmatik kristaller halindedir. Suda çok çözünür(1 k.su ), alkolde çözünmesine(5 k.alkol) karşın kloroform ve eterde çözünmez. üre uzun süre bekletilir ise hafif amonyak kokusu oluşturabilir. Dahilen diüretik olarak 15-30 g dozda kullanılır. Bu formülde de görüldüğü gibi haricen hydratant (su tutan,nemlendiren) amaçla kullanılmıştır. Topikal olarak kullanıldığında stratum  corneum’un(Epidermis’in en dış katı; epidermis’in boynuzsu tabakası, ölü hücrelerden oluşmuştur ) su tutucu özelliğini uyararak su tutma kapasitesini artırır. Böylelikle cilt kuruluğunun sorun oluşturduğu olgularda hidrasyonu sağlar. Hiperkeratotik ciltlerde ise hafif  keratolitik etki yapar.

Vazelin-paraffinum album-vaseline blanch-vaselinum album-Petrolatum album-

Cilt tahrişlerinin tedavisi ve cilt bakımı için kullanılan, ciltte nemlendirici etki gösteren yağlı bir sıvağdır. Petrolün distilasyonundan arta kalan maddeden elde edilir. Yumuşak sarı parafinin beyazlatılmasıyla oluşur. Suda çözünmez, alkolde az, eter, kloroform, benzol, esans ve yağlarda kolay çözünür. Absorbe olmaz, tahriş yapmaz, pomat sıvağı olarak kullanılır.

Cire blanch-Balmumu-Wax-Wachs-Cire T.K.

Arının (Apis mellifica L.) yaptığı peteklerdir. özel kokuya sahip yumuşak bir kütledir. Sarı renklidir. Suda çözünmez. Alkol ve eterde kısmen, yağlarda tamamen çözünür. Beyaz balmumu sarı balmumunun güneşte bırakılmasıyla elde edilir. Eczacılıkta seraların sıvağı olarak kullanılır. Ayrıca pomat ve supozituvarların terkibine girer. Merhemlerde kıvam sağlayan madde olarak toplam kütlenin % 1 ila 10‘nu oluşturur. 65 C ‘de erir.

Lanoline-Adeps lanae-Rafine yün yağı-Lanae cera-Lanoleine T.K.

Koyun yününden elde edilir. Açık sarı renkte ve merhem kıvamındadır. Eter, petrol eteri, kloroform ve kaynar mutlak alkolde çözünür. Ağırlığının iki misli su alır. Emulgatördür. Su/yağ emülsiyonu yapar. Susuz halde kıvamı oldukça serttir. Su ilavesi ile hamurumsu bir yapı oluşur. Ağırlığınca su emer. Cilt tarafından kolayca emilir ve kokusuzdur. Sıvağ olarak kullanılır.

T.K. nin lanolinum adı ile aldığı sıvağ ise 13 k. Lanolin 3 k. Mayi parafin ve 4 k. Su ihtiva eder.

Eau purifiee –Saf su-Arıtılmış  su-Distile su-Aqua-Wasser-Aqua Destillata-Eau distillee T.K.

Eczacılıkta su denilince distile su anlaşılmalıdır. Distile suyun kullanım süresi sınırlı olup her şekilde kullanmadan önce kaynatılmalıdır. Bir çok preparatlarda çözücü veya taşıyıcı amaçla kullanılan yüksek saflıkta su özelliğini taşır.

Formülün hazırlanışı:

Bu formül gerektiğinde içerisinde bulunan maddelerin oranları artırılıp azaltılabilir.

Distile su formülde miktar belirtilmeksizin qsp (yeteri kadar) anlamında yer almıştır. Burada distile suyu 20 g. kadar almalıyız.

Tartılan 20 g suda üre eritilir. Balmumu, lanolin ve vazelin su banyosunda bir beher içerisinde 60 C dereceye kadar ısıtılarak eritilir. Su banyosundan alınıp ortam sıcaklığı ısısına inene kadar hava kabarcığı oluşmadan karıştırılmaya devam edilen sıvağa yavaşça karıştırılarak daha önce distile su içerisinde eritilen üre çözeltisi ilave edilir. Homojen bir karışım elde edilene kadar karıştırılıp formül sonlandırılır.

Oda ısısında hava ve ışık etkisinden uzakta saklanmalıdır.

özellikle Eczacılık Fakültelerinde öğrenim gören genç meslektaşlarıma katkı sağlayacağına inandığım bu formülü yayınlarken herkese iyi hafta dileklerimi iletmek isterim.

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com

Tel: (332) 3520657

http://www.majistralformul.com/