Makale & Formül

Değerli Meslektaşlarım bu hafta Avustralya ilaç formül kitabında yer alan ve eczanelerimizde kolaylıkla yapabileceğimiz yağlı gliserin formülünü beraberce inceleyeceğiz. Bilindiği gibi gliserin yaşlanma etkilerine karşı yoğun nemlendirici özelliği ile, cildin daha yumuşak olmasına yardımcı olurken aynı zamanda cilt kırışıklarını ve cilt sarkmalarını engeller. Cildi besleyen, cilt rengini düzenlemek için de kullanılan gliserin, cildin daha parlak ve canlı olmasını sağlar. Her yaşta kullanılan bir bakım ürünü olan gliserin cilt çatlaklarını da hafifletir. Daha genç görünmek ve cildin beslenmesine yardımcı olmak için düzenli olarak gliserin kremlerinin kullanılması önerilir. Gliserin içeren kırışıklık kremleri, gece ve gündüz de kullanılabilir.

Formül;

Glycerol                                     20 g

Calcium hydroxide solution     32 ml

Arachis oil                                  22 g

Wool fat                                      26 g

Formülde yer alan maddeler;

Gliserin %98- Gliserol [ASK; BP; DCF; FP; INN; P.Cx.79; Ph.Eur.]- Glycerolum anhydricum- Glycerol [ASK; BP; DCF; FP; INN; P.Cx.79; Ph.Eur.]- Wasserfreies Glycerol;

Gliserin farmasötik formülasyonlarda ve kozmetik ürünlerde değişik amaçlar için geniş ölçüde kullanılan bir yardımcı maddedir. Oral, otik, oftalmik, topikal ve parenteral farmasötik formülasyonlarda kullanılır. Topikal farmasötik formülasyonlarda nemlendirici ve yumuşatıcı etkisi için kullanılırken, parenteral formülasyonlarda çoğunlukla çözücü olarak yararlı olur. Oral formülasyonlarda antimikrobik koruyucu, tatlandırıcı ve viskozite arttırıcı olarak kullanılır. Yumuşak jelatin kapsüllerde jelatin'in plastizeridir. Ayrıca, jelatin supozituvarların bileşiminde de yer alır. Gliserin berrak, renksiz, tatlı, higroskopik özellikte viskoz bir sıvıdır. Su ve alkolle karışır; asetonda güç çözünür; kloroform, eter, sabit ve uçucu yağlarda pratik olarak çözünmez. Sudaki çözeltileri turnusol'e karşı nötr reaksiyon verir. Amerikan Farmakopesi (USP)'ye göre Oral Gliserin çözeltisi (Glycerin Oral Solution, USP)'nin pH'sı 5.5-7.5 arasındadır. Gliserin, potasyum permanganat gibi güçlü oksidanlarla bir araya geldiğinde patlayıcı özellik kazanır. Bu gibi karışımlardan kesinlikle sakınılmalıdır. Işık varlığında çinko oksit ya da bazik bizmut nitrat ile temas ettiği zaman siyah bir renk alır. Demir ile kontamine olmuş gliserin kullanıldığında fenol, salisilat ve tanen içeren karışımların rengi kararır. Borik asit ile kompleks yapar ve gliseroborik asit oluşturur. Bu bileşiğin asitliği borik asitten daha yüksektir.

Calcium hydroxide solution- Kireç suyu- Eau de chaux- Aqua calcariae T.K.(1954);

Kalsiyum hidroksit ya da sönmüş kireç % 0,15-0,17 Ca(OH2) ihtiva eder. Kalsiyum hidroksit Ph düzenleyici ve sıkılaştırıcı olarak kullanılır. Geleneksel olarak sönmüş kireç olarak adlandırılan kalsiyum hidroksit, inorganik bir bileşiktir. Renksiz bir kristal veya beyaz tozdur ve kalsiyum oksit ( kireç veya sönmemiş kireç olarak adlandırılır ). Hidratlı kireç, kostik kireç, inşaatçılar kireci, gevşek kireç, kalsine veya asitleme kireci gibi pek çok isme sahiptir. Kalsiyum hidroksit, gıda hazırlama da dahil olmak üzere pek çok uygulamada kullanılır. Limewater, doymuş bir kalsiyum hidroksit çözeltisinin ortak adıdır. özellikleri: Kireç suyu, kokusuz berrak, alkali özellikte renksiz bir sıvıdır ve acı bir tada sahiptir. Kireç suyu havadaki karbondioksidi absorp eder, kolaylıkla çözünmeyen kalsiyum karbonat oluşturur.

Geçimsizlikler: Kireç suyu, asitlerle, karbonatlı veya normal sertlikte su ile uyumlu değildir.

Etkisi ve Kullanım Alanları: Kireç suyu, antasit ve astrenjandır. Dahilen bulantı ve kusmayı gidermek için küçük dozlar halinde uygulanır. Ayrıca ishal tedavisinde de kullanılır. Kireç suyu, yanıkların tedavisinde harici olarak kullanılır. Kireç suyu bebeklerin pişiklerinde, makyaj temizliği için kozmetik amaçlı kullanılırken aynı zamanda losyon ve köpük içeren formüllerde PH değerini yükseltmek amacıyla da kullanılmaktadır.

(USP) Kireç suyu;

KALSıYUM HİDROKSİT     3 G

ARITILMIş SU            1000 ML

KİREÇ SUYU-EAU DE CHAUX-AQUA CALCARİAE T.K.(1954)

HAZIRLANIŞI:1kısım sönmemiş kireç 4 k su ile söndürülür. Elde edilen yoğurt kıvamındaki kütle iyi kapalı bir kapta 50 k su ile karıştırılır ve çalkalanır. Karışım durulduktan sonra üzerindeki sulu kısım dökülür ve kabın dibinde kalan kütle tekrar 50 k su ile beş dakika kuvvetle çalkalanır ve beklemeye bırakılır. Kullanılacağı zaman süzülerek alınır.

Hidrojene yer fıstığı yağı- Oleum Arachidis hydrogenatum- Yer fıstığı (Arachis hypogaea L.) yağı- Peanut oil;

Yer fıstığı (Arachis hypogaea L.), baklagiller (Fabaceae) familyasından tohumlarında %45-60 oranında yağ, %20-30 oranında protein, %18 oranında karbonhidrat, vitaminler ve madensel maddeler içeren, özellikle yağ sanayi ve çerez yapımı başta olmak üzere, sapı kuru ot ve kabuğu da çeşitli şekillerde değerlendirilen değerli bir bitkidir. Yer fıstığı daha çok çerez olarak tüketilmektedir. Bu amaçla yerfıstığı tohumları ya dış kabuk kırılmadan ya da kabuk kırılıp tohumlar ayrıldıktan sonra kavrulup çiğ fıstık tadı giderilmiş ve aynı zamanda dayanıklılığı arttırılmış olarak tüketime sunulur. Avrupa Farmakopesi (Ph Eur. 7)'ye göre rafine yerfıstığı yağı (Arachis Oil, Refined; Arachis Oil BP2012) kabuklu yer fıstığı tohumlarından elde edilir. Uygun bir antioksidan ilave edilebilir. Esas olarak oleik ve linoleik asit ve diğer asitlerin küçük bir miktarda gliseridlerden oluşan berrak, sarımsı viskoz sıvı vardır. Yaklaşık 2^oC'de katılaşır. Alkolde çok az çözünür; petrol eteri  ile karışabilir. ıyi doldurulmuş kaplarda saklanmalıdır. Işıktan korunmalıdır. Yer fıstığı yağının içeriğindeki yağ asitlerinin kandaki lipid profili üzerine olumlu etkileri vardır. Beslenmeyle alınan doymuş yağ asitlerinin yerine doymamış yağ asitlerinin daha sık tüketilmesi iyi kolesterol olarak bilinen HDL kolesterol oranının artmasına, kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterol, trigliserid ve yağ oksidasyonu oranının azalmasına yardımcı olur. Kalp ve damar sistemi üzerinde olumlu etkiler gözlenebilir. Bazı çalışmalarda yer fıstığı tüketim sıklığı ile vücut kitle indeksi arasında ters orantı olduğu belirtilmektedir.

Lanoline- Graisse de laine- Adeps lanae- Rafine yün yağı- Lanae cera- Lanoleine T.K.;

Koyun yününden elde edilir. Açık sarı renkte ve merhem kıvamındadır. Eter, petrol eteri, kloroform ve kaynar mutlak alkolde çözünür. Emulgatördür. Su/yağ emülsiyonu yapar. Susuz halde kıvamı oldukça serttir. Su ilavesi ile hamurumsu bir yapı oluşur. Cilt tarafından kolayca emilir ve kokusuzdur. Sıvağ olarak kullanılır. T.K. nin lanolinum adı ile aldığı sıvağ ise 13 k. Lanolin 3 k. Mayi parafin ve 4 k. Su ihtiva eder. Topikal farmasötik formülasyonlarda ve kozmetik ürünlerde yaygın olarak kullanılır. Uygun bitkisel yağlarla ya da vazelin ile karıştırıldığında deriden penetre olan yumuşatıcı özellikte kremler elde edilir. Bu özelliğinden dolayı ilaçların absorpsiyonunu kolaylaştırır. Lanolin ağırlığının yaklaşık iki katı su ile faz ayrımı olmaksızın karışır ve stabil emülsiyonlar elde edilir.

Formülün hazırlanması;

Arachis yağında lanolini eritin. Bu karışıma kalsiyum hidroksit solüsyonunu azar azar ilave edin. Gliserini az miktarlarda ekleyin ve karıştırın.

Kaynak;

1-Australıan Pharmaceutıcal Formulary (and handbook 21 st edıtıon)

2-RxMediaPharma®2016 ınteraktif ılaç Bilgi Kaynağı. 

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com

Tel: (332) 3520657

http://www.majistralformul.com/