Makale & Formül

Kronik Akne Vulgaris tedavisinde Tretinoin Solüsyonu

Değerli Meslektaşlarım; bu hafta çoğu zaman ciddi izlere neden olan, çok sayıda sivilce ile belirgin büyük papül ve püstüller ile karakterize, geniş ve hipertrofik iz şeklindeki yapılanmalarla tanıdığımız, Kronik Akne Vulgaris diğer adı ile Acne ındurata’nın tedavisinde, Alman Standart Formüllerinde yer alan bir formülü inceleyeceğiz.

Etanollü tretionin solüsyonu;

Rp.

                                          0,025 %     0,05 %        0,1 %

Tretinoin                             0,025        0,05             0,1

Butylhydroxytoluol            0,055      0,055        0,055

Propylenglycol                  50,0       50,0           50,0

Ethanol 96 %                    49,92     49,895     49,845

Formülde yer alan maddeler:

A vitamini asidi- Retinoik asit- Acide retinoique- Retinoic acid- Tretinoine [DCF; FP; INN]:

Tretinoin Avrupa Farmakopesi'ne (Ph. Eur. 8) göre sarı veya açık turuncu renkte kristaller halinde bir tozdur. Suda hemen hemen çözülmez; alkolde hafifçe çözünür; diklorometan içinde az çözünür. özellikle çözelti içinde, ışık, ısı ve havaya duyarlıdır. Bir inert gaz altında hava almayan kaplarda saklanmalıdır. Işıktan korunmalıdır. Açılan bir kabın içeriği mümkün olduğu kadar çabuk kullanılmalı ve kullanılmayan herhangi bir kısmı, bir inert gaz atmosferi ile korunmalıdır.

Tretinoin Amerikan Farma kopesi'ne (USP 36) göre açık turuncu renkli kristaller halinde bir tozdur. Suda çözünmez; alkol ve kloroformda güç çözünür. Tercihan inert bir gaz atmosferi altında, hava almayan kaplarda saklanmalıdır. Işıktan korunmalıdır.

Tretinoin 25°C'nin altındaki oda sıcaklığında ve sıkıca kapalı hava geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır.

Tretinoin (retinoik asit) oral veya topikal olarak kullanılan A vitamininin doğal bir türevidir. Tretinoin all-trans-retinoik asit olarak da bilinir. Yapısal olarak izotretinoin'e benzer, fakat ondan daha toksiktir. Topikal tretinoin hafif ve orta şiddetteki akne olguları (örneğin I-III derece) ile ışıktan etkilenerek zarar görmüş derinin tedavisinde kullanılır. Topikal tretinoin verruca plana (yassı siğil) tedavisi ile iktiyozis ve keratosis follicularis gibi keratinizasyon hastalıklarının semptomatik tedavisinde yararlı olur. Oral tretinoin kemoterapötik bir ilaç olarak akut promiyelositik löseminin tedavisinde kullanılır (18, 19) ve Kaposi sarkomu'nun tedavisinde faz III çalışmaları devam etmektedir.

Tretinoin (retinoik asit) topikal olarak uygulandığında boynuzsu hücre kohezyonunu önler ve foliküler epitelyumda iritasyon yaparak epidermal hücre turnover'ını ve mitotik aktiviteyi artırır. Bu etkisi nedeniyle akne sorunu olan hastalarda, varolan komedonlar atılır ve yenilerinin oluşumu boynuzsu hücrelerin folikülden sıyrılması ve dışarı atılmasıyla önlenir. Tretinoin stratum corneum'un hücre tabakası sayısını 14'ten 5'e düşürür. Akne ile ilgili Propionibacterium acne ve sebum oluşumu üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. Tretinoin'in bir diğer etkisi de keratinizasyon hastalıklarının tedavisindeki etkinliğini açıklayan keratinizasyonun inhibisyonudur.

Topikal tretinoin hafif ışıktan etkilenerek zarar gören ciltteki kırışıklıkların, benekler halindeki hiperpigmentasyonun, pürtüklü görünümün ve gevşekliğin azaltılmasında etkilidir. Cildi ışıktan etkilenerek zarar görmüş hastalarda topikal tretinoin tedavisine bağlı olumlu etkiler çoğu zaman tedavinin ilk ayı içinde görülür. Kahverengi lekeler 6 ile 8 hafta içinde kaybolurken, ince kırışıklıklar ve buruşukluklar 3 ile 6 ay içinde kaybolur. Tretinoin tedavisinin kesilmesi çoğu zaman tretionin'in etkilerinin kaybolmasıyla sonuçlanır.Tretionin emziren annede kullanılmamalıdır. Tretionin oral formlarının FDA gebelik kategorisi D ve topikal formlarının FDA kategorisi C'dir.

Butilize hidroksitoluen- BHT- Butilhidroxitolueno- Butylhydroxitoluenum:

Butilhidroksitoluen (BHT) antioksidan bir gıda katkı maddesidir ve ayrıca kozmetik, ilaç, jet yakıtları, kauçuk, petrol ürünleri ve mumyalama sıvısında bulunur.

Propilen glikol- Metil etilen glikol- Glicol propilenico- Propylenglycol [ASK; Ph.Eur.]:

Propilen glikol hafif karakteristik bir tadı olan, berrak, renksiz, kokusuz ya da hafif kokulu, higroskopik bir sıvıdır. Su, aseton, alkol ve kloroformla karışır; eterde çözünür; sabit yağlarla karışmaz, fakat bazı esansiyel yağları çözer. Serin bir yerde ve hava geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır. Işık ve nemden korunmalıdır.

Propilen glikol farmasötik preparatlarda değişik amaçlarla kullanılan bir yardımcı maddedir. özellikle sulu ortamda stabil olmayan ya da çözünmeyen ilaçlar için çözücü ve taşıyıcı olarak kullanılır. Gliserinden daha iyi bir çözücüdür. Kortikosteroidler, fenoller, sülfat grubu ilaçlar, barbitüratlar, A ve D vitaminleri, alkaloitler ve lokal anestezikler için çok iyi bir çözücüdür. Vitamin preparatlarında stabilizan olarak kullanılması yanında plastizer ve koruyucu olarak da yararlı olur. Kozmetik ürünler ve gıda endüstrisinde emülsüfiyan madeler için taşıyıcı olarak kullanılır. Aromatizan maddelerin taşınmasında etanol'e tercih edilir. Nemlendirici özelliği nedeniyle topikal nemlendirici preparatlarda gliserin yerine kullanılır.

Propilen glikol cilt ve mukoza membranlarında lokal irritasyon yapabilir. Aşırı duyarlık reaksiyonlarına neden olduğu bildirilmiştir. özellikle böbrek yetmezliği olan hastalarda hiperozmolalite, laktik asidoz ve santral sinir sistemi depresyonu yapabilir. Propilen glikol'ün tahmini kabul edilebilir günlük maksimum alım miktarı vücut ağırlığının kg'ı başına 25 mg olarak bildirilmiştir.

Yüksek sıcaklıklarda propiyonaldehit, laktik asit, pirüvik asit ve asetikasit gibi bozunma ürünleri verecek şekilde oksitlenme eğilimi gösterir. Potasyum permanganat gibi oksitleyici ajanlarla geçimsizdir. Kloramfenikol içeren kulak damlalarında çözücü olarak kullanılmaması önerilir

Alkol- Etanol- Etil alkol- Spiritus vini- Weingeist- Ethanolum- Alcoholum;

Alkol, etil alkol ve suyun bir karışımıdır. ıngiliz Farmakopesi (BP)'de alkol "Ethanol (96 per cent) " olarak geçer ve %96'lıktan az ve %96.6 v/v'den fazla olmayacak şekilde tanımlanır. Kendine özgü bir kokusu ve yakıcı tadı olan berrak, renksiz ve akıcı bir sıvıdır; uçucudur ve kolayca alev alarak dumansız mavi bir alevle yanar. Suyla karışır; karışma sırasında karışımın sıcaklığı artar ve hacmi azalır. Kloroform, eter, gliserol ve diğer organik çözgenlerin çoğu ile karışır. BP'ye göre susuz etanol (Ethanol, BP 1993; absolute alcohol; dehydrated alcohol) %99.4 v/v veya %99a/a'dan az C₂H₅OH içermemelidir (yoğunluk 788.16 ila 791.2 kg/m³). Amerikan Farmakopesi (USP)'ye göre susuz alkol (Dehydrated Alcohol, USP 23) %99.5 v/v veya %99.2 a/a'dan az C₂H₅OH içermez (özgül ağırlık olarak 15.56°C'de 0.7964'den fazla olmamalı). BP'ye göre seyreltik alkol (Dilute Ethanols, BP 1993) farklı birkaç konsantrasyonda bulunur. Bunlardan biri "Rectified Spirit " olarak da bilinen %90'lık etanol'dür. Dilüe Etanol; etil alkol ve su karışımıdır. Yüzde 69,1 h/h den az ve yüzde 71,0 h/h den çok, yüzde 61,5 a/a tan az ve yüzde 63,5 a/a tan çok C2H6O ihtiva etmemelidir. Alkol derecesi belirli bir temperatür derecesinde yüzde ağırlık olarak ifade edilir.

Etil Alkol %60-90 yoğunlukta etkin olmakla birlikte cilt antisepsisi için %70'lik yoğunluk (vol/vol) optimal etkinlik gösterir. Buna karşılık yoğunluk %50'nin altına düştüğünde aktivitesini büyük ölçüde kaybeder. 70 Derece alkol etkisi ile ilgili el dezenfektanı sayfasında görülen  ingilizce açıklama gayet açıktır, "70 derece alkol en antiseptik orandır ve bakterilerin %99.9'unu  bir dakikada öldürmektedir".

Formülün hazırlanması:

Tretinoin propilen glikolde çözündürülür. % 96 lık etanolde ise antioksidan amaçlı butylhydroxytoluol çözündürülür ve önceki çözeltiye ilave edilerek preparat tamamlanır.

Genel olarak tretinoin solüsyonlarının hazırlanmasında konsantre alkol kullanılmalıdır. Tretionin solüsyonu özellikle ışık ve çevresel etkenlerle bozunmaya çok yatkındır. Bir antioksidan ilavesi kaçınılmazdır. Preparat akne papulopustulosa ve özellikle akne comedonica’da etkilidir.

Tretinoin, deride kızarıklığa ve hafif inflamatuar değişikliklere neden olabilecek bir soyma etkisine sahiptir. Duyarlı ciltlerde tretionin gibi propilen glikol de hassasiyete neden olabilir. Hastalıklı cilt bölgelerinde günde 1-2 kez pamuklu bir bezle preparat uygulanmalıdır. Tedavi süresi sınırsız olup preparat 6 ay ışık ve yüksek ısıdan korunarak saklanabilir.

ıyi bir hafta dileğiyle…

Kaynak:

1-Dermatologische Rezepturen (Richtig verschreiben- individuell therapieren)

2- RxMediaPharma^®2016 ınteraktif ılaç Bilgi Kaynağı.  

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com

Tel: (332) 3520657

http://www.majistralformul.com/