Makale & Formül

Değerli Meslektaşlarım bugüne kadar yazmış olduğum majistral makalelerde dünyanın değişik ülkelerinde Eczanelerde hazırlanan preparatları paylaşmış idim. Bu hafta Farmaceutsko drustvo Srbije (Sırbistan Milli Formüleri)’ nde yer alan ve akne tedavisinde kullanılan bir formülü sizlerle beraber inceleyeceğiz. Bu kitabın temininde  ve formülün çevirisinde katkılarından dolayı değerli Meslektaşımız Ecz. Sengün SıPAHı’ye teşekkürü bir borç bilirim.

Formül

Rp.

Benzoylıs peroxydum cum aqua   5,00 g

Acetonum / Aether                       2,00 g

Propylenglycolum                         5,00 g

Carbomeri mucilago                    88,00 g

Formülde yer alan maddeler  

Anhidr benzoil peroksit- Benzoylis peroxidum- Peroxyde de benzoyle-Benzoylis peroxydum cum aqua- Dibenzoylperoxid

Hidröz benzoil peroksit USP yaklaşık %70 oranında benzoil peroksit içerir; kalan %30 yanıcılığı ve şok duyarlılığını azaltmak için dahil edilmiş olan sudur. ıngiliz Farmakopesi (BP) ve Avrupa Farmakopesi (Ph.Eur.) sulu benzoil peroksid'in (hydrous benzoyl peroxide; benzoylis peroxidum cum aqua) %70-77 arasında anhidr benzoil peroksid ve %20'den az su içermemesi gerektiğini bildirir. Sulu benzoil peroksit 60°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda patlayabilir ve redükleyici bileşenler varlığında tutuşabilir. Statik elektrik yükünü minimize etmek için işlemden geçirilmiş orijinal ambalajında saklanmalıdır. %5-10 arası konsantrasyonlarda topikal antibakteriyel ajan olarak kullanılır. Suda ve etanolde çok iyi çözünen, karakteristik kokulu beyaz granüler bir tozdur. Hafiften orta şiddete kadar akne olgularının tedavisinde kullanılır. Hafif keratolitik etkisi de vardır. Benzoil peroksit antibakteriyel etki gösterir. Antibakteriyel etkisi özellikle yağlı folikül ve komedonlarda dominant mikroorganizma olarak bulunan Propionibacterium acnes'e karşı daha fazladır. StaphStaphylococcus epidermidis'e karşı da etkilidir. Aşırı sebumun uzaklaştırılmasını sağlayan kurutucu, hafif deskuamasyon yapıcı ve keratolitik etki de gösterir. Benzoil peroksit topikal olarak uygulanır. Yapılan in vitro deneyler ve in vivo hayvan çalışmaları topikal uygulama sonrası bir kısım benzoil peroksid'in absorbsiyona uğradığını ve absorbe olan ilacınderide benzoik aside metabolize olduktan sonra idrar yoluyla hızla atıldığını göstermektedir. Benzoil peroksid havayla temasında hızla su kaybeder ve su içeriği yetersiz kaldığında patlayabilir. Sulu şekli karakteristik kokulu, beyaz renkte, amorf veya granüllü bir tozdur. Suda hiç çözünmez ya da çok az çözünür; alkolde çok az veya hafifçe çözünür; aseton, kloroform ve eterde çözünür; metilen klorürde suyun ayrılmasıyla çözünür. DİKKAT! Benzoil peroksid öğütülme, sert darbe veya ısı etkisiyle patlayabilme özelliği taşıyan bir maddedir. Patlama riski daha az olan hidröz benzoil peroksid de 60°C'ın üstündeki sıcaklıklarda patlayabilir veya indirgen maddelerin varlığında alev alabilir. Benzoil peroksit 2-8°C'de statik elektriklenme tehlikesi önlenmiş ve aşırı basıncı dışarı verme özelliği olan kaplarda saklanmalıdır. Kabından çıkarılan ancak kullanılmayan benzoil peroksid orijinal kabına geri konmamalı, %10'luk sodyum hidroksit çözeltisi ilave edilerek imha edilmelidir. Işıktan korunmalıdır.

Aetheris- Ether- Dietil eter

Berrak, renksiz, uçucu, kolay alev alan, karakteristik kokulu çok akıcı bir sıvıdır. Kaynama noktası 34-35°C'dir. Suda 1:12 ile 1:15 arasında çözünür; alkol, kloroform, metilen klorür, petrol eteri, sabit ve uçucu yağlarla karışır. Eter hastayı cerrahi girişime hazırlamak için kullanılan ilk genel anestezik ajandır. Formülde çözücü olarak kullanılmıştır.

Propylene’e glycol- Metiletilenglikol- Metilglikol- Propilen glikol

Farmasötik preparatlarda değişik amaçlarla kullanılan bir yardımcı maddedir. Kozmetik ürünler için taşıyıcı olarak kullanılır. Nemlendirici özelliği nedeniyle topikal nemlendirici preparatlarda gliserin yerine kullanılır. Propilen glikol cilt ve mukoza membranlarında lokal irritasyon yapabilir. Su, aseton, alkol ve kloroformla karışır; eterde çözünür; sabit yağlarla karışmaz, fakat bazen esansiyel yağları çözer. Serin bir yerde ve hava geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır. Işık ve nemden korunmalıdır.

CARBOMERI  MUCILAGO – HIDROFILNI  GEL KARBOMERA

Formülde yer alan taşıyıcı / sıvağ formülünü inceleyecek olursak;

Carbomera                                                          0,50 g – 1,00 g

Propylenglycolum                                               10,00 g

Triethanolamini solutio  % 10                            7,00 g – 14,00 g

(Veya Natriihydroxydi solutio % 10 veya Trometamoli solutio % 10 )

Aqua puricata    a.d.                                             100 g

Sıvağ formülünde yer alan maddeler;

Karbopol- Poliakrilik asit- Acidum polyacrylicum- Carbopol- Polyacrylic acid-Carbomere

Karbomerler hafif karakteristik kokuya ve yüksek molekül ağırlığına sahip sentetik, beyaz, hafif, asidik higroskopik polimerlerdir. Karbomer 941’in molekül ağırlığı yaklaşık 1 000 000 olup; suda ve nötralizasyonun ardından gliserin ve %95 etanolde çözünür. Bu jellerle çalışırken ürün içine hava hapsolmasını önlemek için çaba sarfetmek gerekir. Bu jeller ışıktan korunmalıdır; içlerindeki yüksek alkol oranı ise koruyucu olarak yeterlidir.

Beyaz, yumuşak, hafif karateristik kokulu higroskopik bir tozdur. Alkali hidroksidler veya alkali aminler ile nötralizasyondan sonra su, alkol ve gliserolde çözünür. Sudaki %1'lik dispersiyonunun pH's'sı yaklaşık 3'tür. Karbomer yüksek molekül ağırlıklı çapraz bağlı sentetik bir akrilik asit polimeridir. Karbomer optikparametreleri bozmayacak bir viskoziteye sahiptir ve kuru göz sendromu (keratitis sicca), keratokonjunktivitis sicca, ekzoftalmi, lagoftalmi ve oküler yüzeyin yetersiz veya bozuk nemlendirilmesine neden olan diğer patolojik durumlarda göz yaşı eksikliğini karşılamak için kullanılır. Yüksek molekül ağırlığı nedeniyle sistemik absorbsiyonun minimal düzeyde olması güvenle kullanılmasını sağlar. Karbomer sıkıca kapalı hava geçirmeyen kaplarda saklanmalıdır.

Trolamin- Trolamina- Trolaminum

Renksiz güçlü baz karekterde yapışkan organik bir bileşiktir. Emülsiyonlaştırıcı ve yüzey aktif madde olarak formüllerde yer alır. Temas alerjisine neden olabilir. PH değeri çok farklı kozmetik ürünlerde dengeleyici  olarak kullanıldığı gibi, temizleme kremleri ve  sütlerinde makyaj temizleme amacıyla, cilt losyonları, jelleri,  şampuanlar ve traş köpüklerinde özellikle tercih edilmektedir. % 1 lik çözelti yaklaşık bir PH değerine sahiptir.

Sıvağın hazırlanması

Karbomer bir miktar kaynamış soğumuş  distile su ile karıştırılıp şişmeye bırakılır. Suyun geri kalanı ile, propilen glikol vede trietanolamin ilavesiyle yavaş yavaş karıştırılıp dispersiyon tamamlanır.

Formülün hazırlanması

Benzoil peroksid (sulu) aseton veya eterle ile karıştırılır. Propilen glikol ilave edilir. En son önceden hazırlanmış gel ilavesiyle preparat tamamlanır.

Formül iyi kapatılmış kaplarda, mümkünse aluminyum tüplerde ısı (25^c)  ve ışıktan korunarak saklanmalıdır. Günde bir veya iki kez temiz deriye sürülür.

Formül Antiseptik, Eksfoliyant (Deride mevcut bir deri hastalığına, ilaçlara, maliniteye veya bilinmeyen nedenlere bağlı yaygın kızarıklık ve pullanma). ve Antimikotik etkilerinden dolayı kullanılmaktadır.

ıyi bir hafta dileğiyle…

Kaynak: Farmaceutsko drustvo Srbije

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com

Tel: (332) 3520657

http://www.majistralformul.com/