Makale & Formül

Depilatuar-Depilatories-Epilatoires, kılların vücuttan uzaklaştırılması, arındırılması için kullanılan toz veya krem şeklinde preparatlardır. Depilasyon ise kılın kimyevi degradasyon (bozulma) neticesi yok edilmesi işlemidir.

Epilasyon ise kılların kökünden çıkarılmasıdır. Bu çekip koparmakla, elektirikli cihazlarla, x ışınları ve talyum ile tatbik edilir.

Depilatuvar maddelerden alkali ve toprak alkali sülfürleri 6000 yıldan beri bilinmektedir. özellikle Akdeniz kıyılarındaki medeniyetlerde değişik depilatuvarlar kullanılmıştır. İlk depilatuvar formülüne Papyrus Ebers’de rastlanmıştır.

Klasik bir formül olan Türk Rusması’da (Rusma Turcorum, Rusma des Turcs) kalsiyum oksid 8 k, orpiment 1 k (Arsenik trisulfit)=(As₂S₃ ) ve çok az yumurta akı ve sud lesivi ihtiva eder.

Depilatuarlar’da ;

1-Kuvvetli redüktör,

2-Kuvvetli alkali şart (PH 10)

3-Sulu şart aranır.

Alkali ortamda saç,kıl kolay erir. Süre 2-5 dakikadır. Su miktarı patta %40-50 oranında olması gerekir.

Kimyevi yol ile kılların yok edilmesinde kullanılan preparattan istenen özellikler;

1- Kılı yumuşak, plastik bir şekilde örtmeli ve bu örtü yıkama veya silme ile kolayca kaldırılmalıdır.

2- Renksiz olmalı, lekelenme yapmamalıdır.

3- Deriyi tahriş etmemelidir.

4- Dayanıklı olmalı, kolayca bozulmamalıdır.

Rp

Sodyum sülfür    

Kalsiyum hidroksit         / aa 2 g

Gliserin                                    8 g

Metil selüloz (150 cp)           2 g

Su                                          50 g

Talk                                         5 g

Formülde yer alan maddeler

Sodyum sülfür- Sodıı sulphur- Sulfure de sodium;

Sanayide zırnık diye anılan bu madde sodyum karbonat ile kükürdü hafif ısıtarak hazırlanır. Renksiz billur görünümünde alkali karekterde olup suda çok çözünür. Bronşitte 0,02- 0,05 g dozlarda ve haricen banyo veya losyon halinde bazı deri hastalıkları ile romatizmada kullanıldı.

Bu formülde Sodyum sülfür su ilavesinde: NaS+H₂O>NaHS+NaOH meydana gelir.% 2 lik çözeltisi Ph 12’de 6-7 dakikada depilatuar etki gösterir.

Kalsiyum hidroksit-Calcii hydroxidum- Calcium hydroxide;

Kalsiyum hidroksit, sönmemiş kirece su ilave edilmesiyle elde edilen kimyasal bileşiktir. Kristal beyaz renkli ince toz halde bulunur. Suda çözündüğünde hamurumsu görüntü veren güçlü bir alkalidir. Geleneksel adı söndürülmüş kireç veya hidratik kireçtir. Alkolde çözünmez, suda az çözünür. Gliserinde çözünür. Eğer 512 dereceye kadar ısıtılırsa bozunarak kalsiyum oksit ve suya dönüşür. Formüle alkali özellik vermesi amacıyla yardımcı madde olarak kullanılmıştır.

Gliserol-Glycerine-Glycerolum-Glicerol (% 85)

Gliserin berrak, renksiz veya çok açık renkli, higroskopik, şurup kıvamında, kokusuz ya da çok az kokulu ve tatlı lezzeti olan bir sıvıdır. Su ve alkolle karışır; asetonda hafifçe çözünür; pratik olarak kloroform, eter, sabit yağlar ve esansiyel yağlarda çözünmez. Sudaki çözeltilerinin pH'sı turnusol'e karşı nötr reaksiyon verir. Amerikan Farmakopesi (USP)'ye göre Oral Gliserin çözeltisi (Glycerin Oral Solution, USP) 'nin pH'sı 5.5-7.5 arasındadır. Güçlü oksitleyici ajanlar gliserinle birlikte patlayıcı karışımlar oluştururlar.

Metilselüloz- Methylcellulose- Cellulose methyl ether

Metilselüloz oral ve topikal farmasötik preparatlarda sıklıkla kullanılan bir yardımcı maddedir. Tablet formülasyonlarında düşük ya da orta viskoziteli tipleri bağlayıcı, yüksek viskoziteli tipleri dağıtıcı olarak kullanılır. Sürekli salım tablet formülasyonlarında matriks materyal ve çekirdek tabletlerin hoşa gitmeyen tadlarının maskelenmesi veya çekirdek tabletlerin şeker kaplama işlemi öncesi nemden korunmalarında kaplama ajanı işlevi görür. Ayrıca, süspansiyon formülasyonlarında viskozite arttırıcı, yağ içeren formülasyonlarda emülsüfiyan olarak yararlı olur. Topikal olarak uygulanan krem ve jel tipi formülasyonlarda kıvam arttırıcı olarak yüksek viskoziteli tiplerinden yararlanılır. Metilselüloz uzun zincirli sübstitüe bir selüloz türevidir. Beyaz ya da sarımsı beyaz renkte, higroskopik özellikte, kokusuz, fibröz, granüller ya da toz halinde bulunur. Sıcak su, susuz alkol, aseton , kloroform, eter ve toluende pratik olarak çözünmez; soğuk suda kolloidal bir dağılım vererek çözünür. Glasiyal asetik asit ve eşit hacimlerde alkol-kloroform karışımında da çözünür. Sudaki %1'lik çözeltisinin pH'sı 5.5-8.0 arasındadır.
Metilselüloz çözeltileri oda sıcaklığında pH 3-11 arasında stabildir. Ancak pH 3'ün altında viskozitesi düşer. çözeltileri ısıtıldığında viskozitesi jelleşme meydana gelinceye kadar düşme gösterir. Metilselülozun klorkrezol, civa klorür, rezorsinol, tannik asit, gümüş nitrat, setilpiridinyum klorür, para-aminobenzoik asit, hidroksibenzoatlar ve fenol ile geçimsizlik gösterdiği bildirilmiştir.

Talc-Talcum-Saflaştırılmış Talk:

Talk doğal hidrate magnezyum silikattır. Yaklaşık kapalı formülü "Mg6Si2O54OH4"dür. Değişen miktarda alüminyum silikat ve demir içerebilir. çok ince, hafif, homojen, beyaz veya beyaza yakın renkte yada grimsi-beyaz, kokusuz kristal yapılı bir tozdur. Deriye temas ettiğinde hemen temas eden yüzeye sıvanır. Saflaştırılmış talkın mikroskobik asbest partiküllerinden arındırılmış olması gerekir. Talk pratik olarak su ve mineral asidler ile alkali hidroksitlerin seyreltik çözeltilerinde çözünmez.

Modus operandi = Formülün hazırlanması

Bir beherde gerekli miktar suyun 1/3 ünü 90⁰ C civarında ısıtın. Metil selülozu üzerine serpip yarım saat bekletin. Sonra geri kalan suyu ilave edin ve karıştırın. Havanda sodyum sülfürü iyice toz edip, kalsiyum hidroksit ile karıştırın. Sonra bu karışıma şişmesi tamamlanan metil selüloz jelini azar azar karıştırarak ilave edin. Gliserini koyup hepsini iyice karıştırın. Pomad kutusuna koyup uygun şekilde etiketleyin. Formülde yer almamasına rağmen sülfit kokusunu örtmek için kafur, okaliptol, geraniol  gibi koku verici maddeler kullanılabilir.

Jelin sürüldükten 15-20 dakika sonra yıkanarak vücuttan uzaklaştırmak gerektiğini unutmayın.

ıyi bir hafta dileğiyle …

Kaynaklar

Kozmetik Formüler: Prof.Dr Kasım Cemal Güven

Gazi üniversitesi Farmasötik Teknoloji Kürsüsü Ders Notları (1981)

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com
Tel: (332) 3520657
http://www.majistralformul.com/