Makale & Formül

Değerli meslektaşlarım Almanya Standart ılaç Formüleri'nde yer alan bu formül; Almanya’da eczanelerde eczacılar tarafından reçetesiz olarak hazırlanarak hastaların gaz şikayetlerinde kullanılmaktadır. çay formülüne geçmeden kısaca Bitkilerle Tedavi anlamına gelen Fitoterapi Biliminden kısaca bahsetmek isterim.

Fitoterapi bitkilerle tedavi anlamına gelmektedir. Terim ilk olarak Fransız hekim Henri Lenclerc (1870-1953) tarafından La Presce Medical adlı tıp dergisinde kullanılmıştır. Hastalıkları tedavi etmek için insanoğlu çok eski çağlardan beri bitkilerden fayda ummuş ve karşılığını da almıştır. Bu tedavi yönteminde kullanılan bitkiler bazı vitaminler, mineraller, organik asitler, eter yağları, oligo – elementler, karbonhidratlar, fermentler, hormonlar ve proteinler içerir. Bir başka deyişle vücut için faydalı bir içeriğe sahip olan bitkiler bu tedavi yönteminde kullanılır. Hem hastalıkların tedavisinde hem de tedbir amaçlı olarak yüzyıllardır şifalı bitkilerin kullanıldığı bilinir.

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de Fitoterapi biliminin lisans ve lisans üstü eğitimini alan meslek grubu Eczacılardır. Başta Almanya olmak üzere birçok ülkede eczacılar eczanelerinde reçetesiz çay karışımları hazırlama yetkisine sahipken, ülkemizde ise eczacılar basit hastalıkların tedavisinde kullanılabilecek çay karışımlarını yapabilmek için yasal düzenlemelerin gerçekleşmesini sabırsızlıkla beklemektedirler.

Rp.

Frenk kimyonu (Carum carvi L.)                      20,0 g 

Anason (Pimpinella anisum L.)                        20,0 g 

Mayıs papatyası (Matricaria chamomilla)    20,0 g 

ıngiliz nanesi (Mentha piperita L.)                 20,0 g 

Kedi otu (Valeriana officinalis L.)                   20,0 g 

Formülde yer alan maddeler;

Frenk kimyonu (Carum carvi L.)- Carvi- Wiesenkümmel;

Frenk kimyonu (Carum carvi L.), şemsiyeçiçeğigiller ya da maydanozgiller (Umbelliferae) familyasından Avrupa'dan Batı Asya'ya kadar doğal olarak yetişen yaklaşık 30-100 cm boyunda kazık köklü, otsu bir bitkidir. Anayurdu Akdeniz Bölgesi olan bitki Türkiye'de Doğu Anadolu Bölgesi'nde sulak alanlarda yabani olarak yetişir. ıç Anadolu'da ve Doğu Karadeniz Bölgesi'nde kültürü yapılır. Karaman kimyonu adıyla pastırmadaki çemenin bileşimine girer. Kimyon tohumu kendine has ve hoş kokuludur. Lezzet olarak baharatımsı ve hafif yakıcıdır. Drog olarak kullanılan kimyon meyvesi (Carvi fructus) bütün yada toz olarak kullanılır. Kimyon halk ilacı olarak emziren annelerde süt artırıcı (laktagog) ve adet söktürücü (emmenagog) olarak kullanılır. Ayrıca, gastrointestinal kramplar, mide ve bağırsaklardaki gaz ve doluluk hissi durumlarında da antispazmotik amaçla kullanılır. Uçucu yağı gastrik sekresyonu stimüle ettiğinden iştah artırıcı, mideyi uyarıcı ve sindirime yardımcı olmak amacıyla da kullanılmaktadır.

Anason (Pimpinella anisum L.) ekstresi- Anisi extractum- Anise (Pimpinella anisum) extract;

Anason (Pimpinella anisum L.), Maydanozgiller (Umbelliferae ya da Apiacae) familyasından bir bitkidir. Anayurdu Akdeniz havzası ve Batı Asya'dır. Güney Avrupa, Akdeniz havzası, Yakındoğu ve Hindistan' da kültürü yapılmaktadır. Anadolu'da yirmiden fazla anason (pipinella) türü yabani olarak yetişmektedir. ülkemizde en fazla Burdur'da yetiştirilmektedir. Bu tür 30-70 cm boyunda, tüylü, beyaz çiçekli, bir yıllık otsu bir bitkidir. Yaprakları güzel kokuludur. Anason meyvesi (fructus anisi) bitkinin olgunlaşan meyvelerinin kurutulmasıyla elde edilir. Karminatif ve hafif ekspektoran etkilidir.

Mayıs papatyası (Matricaria chamomilla)- Tıbbi papatya (Matricaria recutita L.)- Chamomilla vulgaris;

Mayıs papatyası (Matricaria chamomilla L.) bileşikgiller (Compositae) familyasından tek yıllık otsu bir bitkidir. Matricaria türleri içinde en yaygın ve Avrasya'ya özgü olan bu tür tıbbi papatya olarak da bilinir. Yüksekliği 20-50 cm arasında değişir. çok dallı olan bitkinin yaprakları parçalıdır. Beyaz renkli çiçeklerinin sarı renkli orta bölümü kubbe şeklindedir. Yol kenarlarında, boş kırsal alanlarda ve tarlalarda bol miktarda yetişir. ıştah açıcı, yatıştırıcı, gaz ve safra söktürücüdür. ınfüzyonu haricen boğaz iltihaplarına karşı gargara halinde uygulanır. ıltihaplı yaralara ve hemoroidlere karşı ağrı kesici ve yatıştırıcı olarak pansuman şeklinde uygulanır. ınflamasyonun erken döneminde yara lapası olarak uygulanabilir.

Tıbbi nane (Mentha piperita L.) yaprağı- Pfefferminzblatt- Menthae piperitae folium [PH7];

Ballıbabagiller (Labiatae) familyasından çok yıllık, keskin kokulu otsu bir bitkidir. Mentha cinsini oluşturan türlerin sayısı 25 kadardır. Bahçe nanesi olarak bilinen Mentha piperita L. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaygın olarak yetiştirilir. Dişli kenarlı ve saplı koyu yeşil yaprakları, dalların ucunda açan pembe-leylak renkli çiçekleri vardır. Yaprakları yiyeceklere baharat olarak katılır. Halk ilacı olarak mide bulantılarına karşı ve karminatif (gaz söktürücü) olarak kullanılır. çiçekli ve yapraklı dallarından su buharı distilasyonuyla keskin kokulu ve serinletici renksizbir uçucu yağ olan nane esansı elde edilir. Nane esansının bileşiminde başlıca mentol ve menton bulunur. Esans koku verici olarak şekerleme ve sakızların, diş macunlarının ve ilaçların bileşimine katılır.

Kedi otu (Valeriana officinalis L.)- Baldrian- Valeriana sylvestris Grosch.;

Kediotu (Valeriana officinalis L.), kediotugiller (Valerianaceae) familyasından çok yıllık aromatik otsu bir bitkidir. Haziran-temmuz aylarında çiçek açar. Boyu yaklaşık 1-1.5 metre olan bitkinin 5 taç yapraklı beyaz çiçekleri vardır. Drog olarak kullanılan bölümü kök ve rizomlarıdır. Kendine özel baharlı ve kuvvetli kokusu olan bu toprakaltı kısımlarının üzerleri sarımsı-kahverengi bir kabukla kaplıdır. Türkiye'de Marmara, Doğu Anadolu, Doğu Karadeniz ve Antalya civarında 1500-2000 m yükseklikteki çayırlarda ve yol kenarlarında yetişir. Türkiye'deki türlerin sayısı 10 kadardır. Kedi otu kökü (Radix Valerianae), oral yoldan uyku bozuklukları, gastrit, hazımsızlık, hipertansiyon, uykusuzluk, somatoform otonom fonksiyon bozuklukları ve yatak ıslatma endikasyonlarında kullanılmaktadır. Eylül-ekim aylarında toplanarak 40°C'nin altında kurutulmuş rizom, kök ve stolonlarıdır. Karakteristik, keskin kokulu, ağızda önce tatlı, ardından yakıcı baharlı tad bırakan bir drogdur. Valerrian kökü kuru ekstresi 40°C'nin altında kurutulmuş rizom, kök ve stolanlarından hazırlanır.

Formülün hazırlanması;

özet olarak; 20 g kimyon, 20 g anason, 20 g mayıs papatyası çiçekleri, 20 g nane yaprakları ve 20 g kediotu kökü olmak üzere toplamda 100 g çay kütlesinden oluşan formülümüzü homojen olarak karıştırıp kapalı bir kapta 10 gün muhafaza edebiliriz.  Kullanılacağı zaman 150 ml kaynar su üzerine bir tatlı kaşığı çay karışımından döküp 5-10 dk. bekledikten sonra süzülerek içilir.
 

ıyi bir hafta dileğiyle…

Kaynak;

1-Standardisierte Rezepturen (NRF/SR)

2- RxMediaPharma®2016 ınteraktif ılaç Bilgi Kaynağı.  

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com
Tel: (332) 3520657
http://www.majistralformul.com/