Makale & Formül

Değerli meslektaşlarım,

Bu haftanın konusunu yine üzerinde çok konuşulan bir preparata ayırdım. Eczanelerimizde sıklıkla hazırladığımız bu preparat SATÜRE SOLUSYON dediğimiz doymuş çözeltilerin en önemli örneklerindendir.

Fransa’da Eczacılık Eğitimi alan öğrencilerin hazırlamış olduğu formülün açılımını beraberce inceleyelim.

Rp

Acide borique .............. 5,00  a  6,00 g

Alcool 70 % v/v ...................     100,00 g

Formülde yer alan etken maddeler; 

Borik asit-Acido borico-Borsaure-ACıDUM BORıCUM TK. 1974 (Sayfa 16-17) Borik asit zayıf bakteriyostatik ve fungustatik etkili bir ilaçtır. Borik asidin antibakteriyel ve antifungal etkilerinin kesin  mekanizması bilinmemektedir. Borik asit stafilokok ve streptokoklara karşı yavaş bakteriyostatik etki gösterir. 25 kısım suda 3 kısım kaynar suda 16 kısım etanol(%95) R de ve 5 kısım gliserol(%85) R de erir.

Aethanolum-Alcoholum-Ethanolum-Spiritus vini: Eski çağlarda "yaşam suyu" olarak adlandırılmış ve pratik olarak hemen her hastalığa deva olduğuna inanılmıştır. Alkolün önemli bir özelliği de çoğu farmasötik formülasyonlarda sıklıkla kullanılan mükemmel bir çözücü  olmasıdır. Etil Alkol %60-90 yoğunlukta etkin olmakla birlikte cilt antisepsisi için %70'lik yoğunluk (vol/vol) optimal etkinlik gösterir. Buna karşılık yoğunluk %50'nin altına düştüğünde aktivitesini büyük ölçüde kaybeder.

Alkol etkisini proteinleri pıhtılaştırarak ve lipitleri eriterek gösterir. Protein denatürasyonu bir miktar su varlığını gerektirdiğinden mutlak (%96) alkolün antimikrobik etkisi zayıftır.

SATüRE SOLUSYONU nedir? 

"Bir sıvı içerisine fazla miktarda katı cisim konur ve belirli sıcaklıkta tutmak şartıyla karıştırılır ve çalkalanırsa katının bir kısım molekülleri sıvı molekülleri arasına dağılır. Bu dağılma katı maddenin dağılan molekülleri ile dağılmamış molekülleri arasında bir denge oluşuncaya kadar devam eder. Böylece içindeki çözünmüş taneciklerle bunların çözünmemiş olanları arasında denge oluşmuş bulunan çözeltiye doymuş çözelti-(SATüRE SOLUSYON) denir."  

Bu formülde görüleceği gibi, 1 kısım borik asitin 25 kısım alkolde kolaylıkla çözünürlüğü bilinmekte olduğundan, 4 gramdan biraz daha fazla borikasit kullanarak  % 70 h/h alkol içerisinde doygun bir çözelti oluşturulabileceği hesaplanmıştır.

Hazırlama

Cam bir havan içerisinde borik asit ezilerek hesaplanan alkol içerinde çözülmesi mümkün olmakla beraber borikasit sıcak ortamda daha kolay çözülür. Isı çözünmeyi hızlandırır.

O nedenle ısıyı hafif artırmakla (25-30 C) çözünmeyi artırırız.

70 derece alkol hazırlanır, sonra sıcak su banyosunda bir erlen içerisine alkollü çözücü içerisine  borikasit ilave edilir ve magnetli karıştırıcıda 25-30 dereceye kadar ısıtılır. Reaksiyon dönüşümsüzdür. çözelti filtre edilir eksilen miktar 70% v/v lık alkol ile tamamlanır. Filtrasyonda kullanılacak süzgeç kağıdının süzme işleminden önce 70% v/v lik alkol ile ıslatılması çözelti kaybının azaltılması bakımından önemlidir.

ıyi hafta dileklerimle…

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com
Tel: (332) 3520657
http://www.majistralformul.com/