Makale & Formül

CHİLDREN’S FORMULARY

DEXAMETHASONE SUSPENSıON CF-1 mg/ml

Değerli Meslektaşlarım, hatırlarsanız geçen haftaki yazımda zaman zaman  pediatride kullanılan majistral formülere makalelerimde yer vereceğimi yazmış idim. Bu hafta Avustralya Farmakopesi'nde yer alan ülkemizde bulunmayan ancak pediatride tedavide çok aranan ve hayati bir önem arzeden  Dexamethason Süspansiyonu’ nu birlikte inceleyeceğiz ve de eczanelerimizdeki laboratuarlarımızda reçete edildiği taktirde kolaylıkla yapılabilir olduğunu göreceğiz.

Allerjik hastalıklar (Allerjik rinit, bronşiyal astma, serum hastalığı, ilaç veya hipersensitivite reaksiyonları vs.) ve solunum sistemi hastalıklarının (fulminan ve dissemine pulmoner tüberküloz, aspirasyon pnömonisi vs.) tedavisinde reçete edilen bu preparatın pediatride kullanılan şurup formu ne yazık ki ülkemizde bulunmamaktadır. Bu nedenle eczanelerimizde formülasyonun yapılışı hayati  önem arzetmektedir.

Dexamethasone Suspension CF-1 mg/ml

Dexamethasone ………………………100 mg

Ethanol 90% …………………………….15 ml

Glycerol …………………………………...40 ml

Compound hydroxbenzoate solution APF.. 2 ml

Methylcellulose mucilage APF ……. to 100 ml

Desametazon- dexametasona- hexadecadrol- 9alfa-Floro-16alfa-metilprednizolon: Deksametazon beyaz veya beyaza yakın renkte kristal yapıda bir tozdur. Pratik olarak suda çözünmez; alkol, aseton, dioksan ve metil alkolde az çözünür; kloroformda hafifçe çözünür; eterde çok hafif çözünür. Amerikan Farmakopesi (USP) oftalmik çözeltisinin pH'sını 5-6 olarak belirtir. Deksametazon ve türevleri olan deksametazon sodyum fosfat ve deksametazon asetat antienflamatuvar veya immünosüpresif etkili sentetik ilaçlardır. Deksametazon'un mineralokortikoid aktivitesi çok zayıftır ve bu nedenle adrenal yetmezlik tedavisinde kullanılmaz. Santral sinir sistemine iyi penetre olduğundan genellikle serebral ödemin tedavisinde tercih edilir. Bir glukokortikoid olarak hidrokortizon'dan yaklaşık 20-30 kat ve prednizon'dan 5-7 kat daha güçlüdür. Klinikte kullanılan en uzun etkili kortikosteroidlerden biridir. Oral, parenteral, topikal, oftalmik ve inhalasyon şeklinde farmasötik formları bulunmaktadır. Oral preparatlarında genellikle deksametazon kullanılırken, parenteral ve topikal çözeltlerinde deksametazon sodyum fosfat ve deksametazon asetat kullanılır. Glukokortikoidler farmakolojik dozlarda verildiklerinde enflamasyon ve immün cevapları önleyen ya da süprese eden doğal hormonlardır. Deksametazon oral yoldan verildiğinde hızla absorbe olur. Doruk düzeydeki etkileri oral yoldan 1-2 saat içinde görülür. Topikal olarak uygulanan deksametazon'un sistemik biyoyararlanımı ilacın uygulandığı yerdeki cildin durumuyla yakından ilişkilidir.

Compound hydroxybenzoate solution; Bileşik hidroksibenzoate çözümü

şurup, gliserol ve etanol içinde yüksek konsantrasyonlarda bir koruyucu etkiye sahiptir.

Methyl hydroxybenzoate …….. 8 g

Propyl hydroxybenzoate ………2 g

Propylene glycol ……………to 100 ml 

Oral sıvı 100 ml için 1 ml %0.1 parabenler verir.

Metil hidroksibenzoat da metil parahidroksibenzoat veya Metilparaben olarak bilinir.
Propyl Hydroxybenzoate is also known as Propyl Parahydroxybenzoate or Propylparaben.Propil hidroksibenzoat da propil parahidroksibenzoat veya propilparaben olarak bilinir.

Metilselüloz-methylcellulose-cellulose methyl ether: Metilselüloz oral ve topikal farmasötik preparatlarda sıklıkla kullanılan bir yardımcı maddedir. Tablet formülasyonlarında düşük ya da orta viskoziteli tipleri bağlayıcı, yüksek viskoziteli tipleri dağıtıcı olarak kullanılır. Sürekli salım tablet formülasyonlarında matriks materyal ve çekirdek tabletlerin hoşa gitmeyen tadlarının maskelenmesi veya çekirdek tabletlerin şeker kaplama işlemi öncesi nemden korunmalarında kaplama ajanı işlevi görür. Ayrıca, süspansiyon formülasyonlarında viskozite arttırıcı, yağ içeren formülasyonlarda emülsüfiyan olarak yararlı olur. Topikal olarak uygulanan krem ve jel tipi formülasyonlarda kıvam arttırıcı olarak yüksek viskoziteli tiplerinden yararlanılır. Metilselüloz uzun zincirli sübstitüe bir selüloz türevidir. Beyaz ya da sarımsı beyaz renkte, higroskopik özellikte, kokusuz, fibröz, granüller ya da toz halinde bulunur. Sıcak su, susuz alkol, aseton , kloroform, eter ve toluende pratik olarak çözünmez; soğuk suda kolloidal bir dağılım vererek çözünür. Glasiyal asetik asit ve eşit hacimlerde alkol-kloroform karışımında da çözünür. Sudaki %1'lik çözeltisinin pH'sı 5.5-8.0 arasındadır.

Metilselüloz çözeltileri oda sıcaklığında pH 3-11 arasında stabildir. Ancak pH 3'ün altında viskozitesi düşer. çözeltileri ısıtıldığında viskozitesi jelleşme meydana gelinceye kadar düşme gösterir. Metilselülozun klorkrezol, civa klorür, rezorsinol, tannik asit, gümüş nitrat, setilpiridinyum klorür , para-aminobenzoik asit, hidroksibenzoatlar ve fenol ile geçimsizlik gösterdiği bildirilmiştir.

Formülün hazırlanması-Modus operandi

Formülün hazırlanmasında eczanelerimizde bulunan dexamethason tabletler kullanılabilir. Cam bir havan içerisinde ezilen dexamethason tabletler alkol ile yumuşatılarak gliserol ilave edilir. önceden hazırlanmış olan hidroksibenzoat solüsyonu ve en son metilselüloz eklenerek preparat tamamlanır. Formülün 100 ml’e metilselüloz ile tamamlanması gerektiği hatırlanmalıdır.

Formül 2-8 C derecede saklanmalı ve hazırlanma tarihinden itibaren yedi gün içerisinde tüketilmelidir.

ıyi haftalar dileklerimle...

Uzm.Ecz.Ahmet Nezihi Pekcan
Pekcan eczanesi - Konya
pekcanecz@gmail.com

Tel: (332) 3520657

Fax: (332) 3512816

http://www.majistralformul.com/